သန္းေခါင္စာရင္းသစ္သည္ “ခိုး၀င္”ေတြကိုခဝါခ်ေပးျခင္း (Ethnicity Laundering) ျဖစ္မလာသင့္

“လိမ္နည္းသံုးမ်ိဳးရိွတယ္ - -

  ရိုးရိုးလိမ္ - ေျဗာင္လိမ္ - ႏွင့္စာရင္းအင္း”
   (လီယိုေတာ္လ္စတြိဳင္း)
 

There are three kinds of lies: lies, outright lies and statistics. (Leo Tolstoy)

--  -- -- --

အၾကမ္းအားျဖင့္ဆယ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ေလာက္ျဖစ္သင့္ေပမဲ့အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ႏွစ္သံုးဆယ္ၾကာ

မလုပ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္တဲ့အလုပ္ကုိလာမဲ့မတ္လအကုန္ကေနဆယ္ရက္တိုင္တိုင္

လုပ္မယ္လို ့သိရပါတယ္၁၉၈၃ ခုႏွစ္ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ေကာက္ခဲ့တံုးကလူဦးေရ ၂၈ သန္း - ယခု ၆၁ သန္း ျဖစ္လာခဲ့ၿပီ။
(ကိုးကား - ဦး ခင္ရီ ဗီြအိုေအအင္တာဗ်ဴး - Youtube)

ေနာင္ႏွစ္ (၂၁၁၅)မွာလုပ္မဲ့ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီတႏွစ္တင္ႀကိဳလုပ္တာမို  ့မဲဆႏၵရွင္စာရင္းေတြျပဳ စုရင္အေျခခံရေအာင္လုပ္တာလဲျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ေရြးေကာက္ပြဲသစ္အတြက္ျပင္ဆင္တာလို ့ျမင္ရင္လိုရာ
ဆြဲေတြးတာျဖစ္မယ္။   

တိုင္းျပည္တျပည္မွာစီးပြားေရးလူမႈေရးႏို္င္ငံေရးလုံျခံဳေရးစီမံကိန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးခ်ႏိုင္ေအာင္
စာရင္းေတြျပည့္ျပည့္စံုစံု၊ မွန္မွန္ကန္ကန္နဲ ့သစ္သစ္လြင္လြင္အျမဲရိွေနဘို ့လိုတယ္။
 

အခုလုပ္မဲ့သန္းေခါင္စာရင္းဟာလူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ ေရးကလုပ္မဲ့အေျခခံအက်ဆံုးလူဦးေရစာရင္း
သက္သက္(head count) ပဲျဖစ္ဦးမယ္။ ဒီထက္မကတိုင္းျပည္ရဲ့ လူဦးေရကိုေခါင္းစဥ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ့ ့
ေကာက္တဲ့ demographics ကိုဗဟိုစာရင္းအင္းဌာန (Central Statistics Bureau ) နဲ ့ အျခားအရပ္ ဘက္အဖြဲ ့အစည္းေတြကပါအခ်ိန္မွန္ျပဳစုေနၾကရမွာျဖစ္တယ္။ တိုင္းျပည္တျပည္တိုးတက္ေရး မွာစာရင္းအင္းေတြျပည့္စံုေရးနဲ  ့တိက်မွန္ ကန္ေနေရးကအသက္ေလာက္အေရးႀကီးတာယ္။ စာရင္းအင္းမရိွရင္ဘာကိုဘယ္ကစလုပ္ရမလဲ။

မတ္လ ၂၉ ရက္မွာစလုပ္မဲ့သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္မဲ့အခ်ိန္မွာျဖစ္ရိွေနတဲ့တိုင္းျပည္ရဲ့ အေထြေထြအေျခအေန အရပ္ရပ္ကိုအၾကမ္းဖ်င္းသံုးသပ္ၾကည့္လိုက္ရင္ေအာက္ပါ အတိုင္းေတြ ့ျမင္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။
 

၁ - ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံဟာေခတ္စံနစ္တစ္ခုကေနေခတ္စံနစ္တစ္ခုကိုအေျခခံက်

က်ေျပာင္းလဲေရး (Fundamental change) လုပ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုအက်ယ္မေျပာေတာ့ပါ၊  ေခတ္ေျပာင္းေနခ်ိန္ (transitional perod) ျဖစ္လို ့ သူ ့သဘာဝအတိုင္းမေရမရာမပီမ ျပင္ျဖစ္ေနတဲ့အသြင္လကၡဏာေတြအမ်ားႀကီးျမင္ေနရတယ္။ သို ့ေသာ္မပီျပင္တာေတြ မ်ားသင့္တာထက္မ်ား ေနတာကိုအမ်ားစုကစိတ္မသက္မ
သာျဖစ္ေနၾကတာကိုေတာ့မွတ္ခ်က္ျပဳခ်င္ပါတယ္။
 
အထူးသျဖင့္တမင္ခ်န္ ထားရစ္တဲ့ “ေျပာင္းလဲျခင္းထည္းကမေျပာင္းလဲေသာအရာ” ေတြ
(Continuities  within change) အနက္ေကာင္းတာကနည္းနည္း၊ ဆိုးတာကမ်ားမ်ားျဖစ္ေနေသးတယ္။
ဥပမာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံတို ့ယူဂိုဆလားဗီးယားတို ့နဲ ့မတူျမန္မာကေခတ္ေျပာင္းေပမဲ့ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲပဲအရင္အတိုင္းက်န္ေနေသးတာေကာင္းတယ္လို ့ေျပာႏိုင္တယ္။

သို ့ေသာ္မေျပာင္းလဲဘဲက်န္ေနေသးတဲ့အခ်က္ေပါင္းမ်ားစြာတို ့အနက္ဆိုးတဲ့အခ်က္ - အထူးသျဖင့္အဆိုးဆံုး အခ်က္တစ္ခုကေတာ့၀န္ထမ္းယႏၱယားေဟာင္းႀကီးျဖစ္တယ္။ ဒီျဗဴရိုကေရစီယႏၱယားေဟာင္းႀကီးဟာယခင္အာဏာရွင္စံနစ္ႏွစ္ငါးဆယ္ (၁၉၆၂-၂၀၁၂) က
ခ်န္ထား ခဲ့တဲ့ပ်က္စီးယိုယြင္းေနတဲ့ကိုယ္က်ိဳးရွာယႏၱယားႀကီးသက္သက္ျဖစ္ေနတာၾကာပါၿပီ။ အဆိုးဆံုးကေတာ့အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းျဖစ္တဲ့ယခင္ပါတီ/ေကာင္စီ - ယခုေခတ္ ေထြ/အုပ္ ၊ ရဲ ၊ တရားေရး၊ လ.ဝ.က စတဲ့ဌာနေတြဟာျပည္သူေတြအားကိုးရမဲ့အစားမတတ္သာမွသာဆက္ဆံ လိုၾကတဲ့ဌာနေတြပါ။ 
ဒါေတြကိုအစိုးရသစ္ကျပဳျပင္ေရး (Government reform, bureaucracy reform) တစ္ခုထိထိေရာက္ေရာက္မလုပ္ဘဲရိွေနတာဟာမလုပ္ခ်င္လို ့လား - မလုပ္ရဲလို ့လားဆိုတာ
ကေတာ့ေမး လက္စေမးခြန္း (openquestion)တစ္ခုျဖစ္ေနဆဲပါ။  ေသခ်ာတာ တစ္ခုကေတာ့ဒီယႏၱယားေဟာင္းႀကီးကို သာအားကိုးၿပီးအေကာင္အထည္ေဖၚမဲ့အစိုးရသစ္ရဲ့ စီမံကိန္းသစ္ေတြ၊ ေျခလွမ္းသစ္မ်ား ေအာင္ျမင္ဘို ့ရာက ေတာ့အလြန္ ့အလြန္ခဲယင္းတဲ့ဒုလႅဘ

တရားျဖစ္လိမ့္မယ္ဆိုတာပါဘဲ။ ဒါကေတာ့မတ္လကုန္မွာလုပ္မဲ့သမိုင္း၀င္ စာရင္းေကာက္ပြဲလုပ္ခ်ိန္မွာရိွေနမဲ့ပထမေျမာက္အေထြေထြအေျခအေနႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

၂ - ဒုတိယအေျခအေနကေတာ့ပြင့္လင္းလြပ္လပ္လာမႈေၾကာင့္ - တနည္းအားျဖင့္ဖြင့္ေပးလိုက္လို ့ယခင္က ေအာင့္အီးမ်ိဳသိပ္ထားရတဲ့လူထုလူတန္းစားေပါင္းစံုတို ့ရဲ့
မေက်နပ္မႈမ်ိဳးစံုတို ့ဟာျမစ္ကမ္းပါးလွ်ံသလိုတက္လာေန (flooded) ၾကပါတယ္။ ေန ့စဥ္မီဒီယာစာမ်က္ႏွာေတြအေပၚမွာ၊ ခမ္းမေတြထည္းမွာ၊ လမ္းမေတြေပၚမွာ ေပါက္ကြဲထြက္လာေနၾကတယ္။ ဒါေတြကို (ဒီမိုကေရစီ)ေခတ္သစ္ရဲ့သဘာ၀သစ္
(the new nature, new normalcy) လို ့လက္ခံေပးႏိုင္မွေနသားက်ႏိုင္မွာပါ။ ဒီေပါက္ကြဲထြက္မႈေတြ (outbursts) ဟာတစ္ဦးခ်င္းစီ အေျခခံကလာတာေတြရိွသလိုလူအုပ္စုႀကီးေတြ (Communities) အလိုက္ျဖစ္လာတာေတြလဲရိွတယ္။ အဆိုး ဆံုးကေတာ့ဘာသာေရးကိုအေျခခံမဲ့ေပါက္ကြဲမႈမ်ိဳးေတြေပါ့။     

ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံဟာလူမ်ိဳးစံုဘာသာစံုတိုင္းျပည္ (multi-ethnic, multi-faith state) တစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကိုတရားဝင္လက္ခံတယ္။ ႏိႈင္းယွဥ္ျခင္းအရဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက

လူမ်ားစုျဖစ္ေပမဲ့ဒုတိယလူမ်ားစုျဖစ္တဲ့အစၥလမ္ဘာသာဝင္ေတြကလည္းလူဦးေရရွစ္သန္းေလာက္

အထိခန္ ့မွန္းထားၾကလို ့သူ  ့နဂိုအေန (in absolute term) အရေတာ့လူနည္းစု မဟုတ္ဘူး။သူတို ့အုပ္စုရဲ့လူဦးေရတုိးႏႈံးကတျခားအုပ္စုေတြထက္ပို ျမင့္ေနတယ္။

ျပည္တြင္းစစ္နဲ ့အာဏာရွင္စံနစ္ - ဒီႏွစ္ခုတို ့အရင္းနဲ ့အဖ်ားတလွည့္စီျဖစ္ေနၾက
တဲ့ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္အတြင္းမွာအမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးအစိတ္စိတ္အမႊာမႊာျဖစ္ခဲ့တယ္။
တိုင္းျပည္ တစ္စစီၿပိဳကြဲမသြားတာအေတာ္ကံေကာင္းေနေသးတဲ့အခ်က္ပဲ။
 
သို ့ေသာ္ထိုအခ်က္မွတစ္ပါး က်န္တဲ့ဘက္ ေတြမွာေတာ့ရစရာမရိွေအာင္ပ်က္စီးေနၿပီ။ လူေျပာမ်ားတဲ့တိုင္းရင္းသား ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းထည္း မွာမပါတဲ့ မူဆလင္ေတြဟာ အစဥ္အလာအရေတာ့ဗမာလူမ်ိဳးေတြနဲ ့ၿပီးတဲ့ဗဟိုအစိုးရ (ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ) ကိုသစၥာခံခဲ့ၾကပါတယ္။

သို ့ေသာ္ဗမာလူမ်ားစုအတြင္း(အာဏာရနဲ  ့အတိုက္အခံ)ကာလရွည္ၾကာၿပီး
အလြန္ျပင္းထန္တဲ့စိတ္ဝမ္းကြဲမႈ မွာတျခားတိုင္းရင္းသားေတြကႏိုင္ငံေရးသစၥာခံမႈ
(political loyalty) ကိုသူတို ့သက္ဆိုင္ရာအုပ္စုေတြဆီျပန္ လွည့္သြားလို ့ရေသးေပမဲ့ ၁၃၅ မ်ိဳး အနက္ဘယ္အုပ္စုမွာမွမပါတဲ့မူဆလင္ေတြ - အထူးသျဖင့္လူငယ္မ်ိဳးဆက္ သစ္ေတြအဖို ့ ကေတာ့ႏိုင္ငံေရးအရမိဘမဲ့ေတြျဖစ္လာၾကတယ္ (politically orphaned )။ ပါတီႀကီးႏွစ္ခု
မွာသူတို ့ေတြအတန္အသင့္ရိွၾကေပမဲ့အမ်ားစုႀကီးဟာအခ်ိန္ကိုက္ေပၚထြက္လာတဲ့
Global Islamization Wave ဘက္ကိုအာရံုေရာက္ကုန္ၾကတယ္။ 

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္တဲ့ကိစၥဟာမူလကတရားမဝင္လူခိုးဝင္မႈ ျပႆနာျဖစ္ေပမဲ့ျမန္မာျပည္မ

ဘက္ကိုေရာက္လာတဲ့အခါမွာဘာသာေရးအသြင္ေဆာင္ေနပီ။ အခုအဲဒီအဆင့္ ကေနေနာက္ကိုျပန္ဆုပ္ႏိုင္ဘို ့အေတာ္ခက္ခက္ခဲခဲလုပ္ေနရေနပီ။

ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြဟာကမၻာ့သမိုင္းမွာအသစ္အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။
ဂ်ဴး - မူဆလင္၊ ဟိႏၵဴ - မူဆလင္၊ ခရစ္ယံ - မူဆလင္ပဋိပကၡေတြဟာသမိုင္းတင္ေခတ္
(age of recorded history) စကတည္း ကျဖစ္ခဲ့ပီးယခုတိုင္လဲရိွေနဆဲ၊ျပင္းထန္ေနၾကဆဲပါ။ ဒါေပမဲ့မူဆလင္-ဗုဒၶဘာသာပဋိပကၡ ကေတာ့အခုမွစတင္ မဲ့သေဘာ (ေျပာရယင္) က်ေနာ္တို ့တိုင္းျပည္ကေနစတင္မဲ့သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေနတာကိုအရိွကိုအရိွအတိုင္းလက္ခံ
ႏိုင္စြမ္းရိွသူမ်ားကိုေျပာခ်င္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာေဆာင္းပါးေရးသူအေနနဲ ့အထူးအေလးအနက္ျပဳခ်င္တဲ့အခ်က္ကိုနားလည္မႈ
မလြဲၾကေစခ်င္ဘူး။ေျပာလိုတာကအခုလိုသန္းေခါင္စာရင္းသစ္ေကာက္ယူေရးဟာဘာသာေရး
တင္းမာမႈ (Tension) တစ္ခုရိွ ေနတဲ့အခ်ိ္န္ကိုေနာက္ခံျပဳေနတယ္။ ဒီတင္းမာမႈဟာစာရင္းေကာက္မဲ့လူေတြကိုေရာ၊ စာရင္း ေကာက္တာကို ခံၾကမဲ့လူအုပ္စုႀကီးေတြ (Commuinites) အေပၚကိုေရာတနည္းတဖံုစီၾသဇာသက္ေရာက္ (impact) လိမ့္မယ္။ 

ဒီၾသဇာသက္ေရာက္မႈဟာျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ထာ၀ရအက်ိဳးစီးပြားအေပၚမွာအႏႈတ္
လကၡဏာ ေဆာင္တဲ့သက္ေရာက္မႈမျဖစ္ရေလေအာင္သတိေပးလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒီရည္ရြယ္ခ်က္မွအပက်န္တာကေတာ့ - ျဖစ္လာႏိုင္ေခ်ရိွတဲ့အရာတစ္ခု (a possibility) ကိုယ့္ေၾကာင့္ပိုၿပီး ေသခ်ာလာတာမျဖစ္ရေအာင္သတိထားပါတယ္။ သို ့ေသာ္ျဖစ္မလာေအာင္တားဆီးမယ္လို ့လဲကတိမျပဳလို ပါဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့က်ေနာ္သည္ဘာေကာင္မွမဟုတ္၊ ဘယ္ေလာက္ဆႏၵျပင္းျပသည္ျဖစ္ေစအရာ ေရာက္မွာမဟုတ္လို ့ပါ။

[ၾကံဳႀကိဳက္လို ့ဒီေနရာမွာျပည္တြင္း-ျပည္ပစစ္ေတြ - ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြနဲ ့ပါတ္သက္ၿပီး
ထင္ရွားတဲ့ ကမၻာ့မီဒီယာအေက်ာ္အေမာ္တစ္ဦးရဲ့ရပ္တည္ခ်က္ကိုတင္ျပလိုပါတယ္။ 911 ေနာက္ပိုင္းအီရတ္စစ္ပြဲစ တိုက္တဲ့အခ်ိန္ CBS မွာ 60 Minutes တင္ဆက္တဲ့ ယခုအနားယူသြားၿပီးျဖစ္တဲ့ Dan Rather ကို CNN က ရပ္တည္ခ်က္ေမးပါတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္မခိုင္လံုဘဲဆဒမ္ဟူစိန္ကိုတိုက္တဲ့စစ္ကိုအေမရိကန္အေတာ္
မ်ားမ်ားကမႀကိဳက္ၾကဘူး။ ဒီစစ္အေပၚသူ ့ရပ္တည္ခ်က္ကိုေမးတာပါ။ -
 

Dan Rather ေျဖပံုက - “If my country is in war,  I want my country wins.”  လို ့ျဖစ္ပါတယ္။]

မည္သူမဆိုသေဘာတရားအဆင့္မွာေတြေဝခြင့္ရိွတယ္။ လက္ေတြ ့ပိုင္းေရာက္လာခ်ိန္ေတြေဝခြင့္မရိွေတာ့ဘူး။

အခုေဆာင္းပါးရဲ့မူလလမ္းေၾကာင္းေပၚကိုျပန္တက္ပါမယ္။ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္မဲ့အခ်ိန္ရဲ့ ေနာက္ခံအေျခ အေနေတြကိုအခုတင္ျပတဲ့ ၂ခ်က္အျပင္ေနာက္ထပ္အခ်က္အေတာ္မ်ားမ်ားတင္ျပႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဥပမာ -

-       ယခုမွစတင္လိုက္တဲ့အုပ္စိုးေရးအသစ္ (new regime) ရဲ့ ႏိုင္ငံတကာပရိႆပ္ယံုၾကည္မႈကို
ဘာမဆို အေလွ်ာ့ေပးၿပီးအရယူမယ့္စိတ္ေနစိတ္ထား  (new image construction period mindset) အရပ္သား ေျပာ-ေျပာရလွ်င္အယံုသြင္းေန-အခ်ိဳသပ္ေနတဲ့အခ်ိန္)။

-       ဘက္မလိုက္လႈပ္ရွားမႈကာလ (Non Aligned Movement)  တံုးကရရိွခဲ့တဲ့ေဒသတြင္းေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳး ကိုျပန္လည္တမ္းတၿပီး ASEAN အလွည့္က်ဥကၠဌျဖစ္ခ်ိန္ကိုအခြင့္ေကာင္းယူအသံုးခ်ခ်င္တဲ့သေဘာ။

-       ကိုယ့္ထက္စီးပြားေရးသာလြန္ေနတဲ့အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံႀကီး-ငယ္ေတြမွာလူဦးေရပိုလွ်ံေန-ေပါက္ကြဲ
ေနတာကိုသတိထားေနရသလို-လိုတာထက္ေလွ်ာ့ခ်င္သာေလွ်ာ့ ပိုၿပီးမတုန္ ့ျပန္မိဘို ့လည္းသတိျပဳ ေနရျခင္း။

ဒါေတြကိုသာမန္လူထုကဂရုမစိုက္ေပမဲ့အစိုးရသစ္ကဂရုစိုက္ရပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင္မို ့ရခိုင္ျပည္နယ္မွာေသနတ္ ကိုင္ထားတဲ့ရဲကိုဒုကၡသည္အမည္ခံေတြက၀ိုင္းရိုက္
သတ္တာ ကိုေတာင္ျပန္ခုခံခြင့္မေပးဘဲအေသခံခိုင္းတဲ့အထိအေလွ်ာ့ေပးေနတာလို ့ယူဆပါတယ္။

ဒုကၡသည္အမည္ခံႏွစ္ေယာက္ေလာက္ကိုပစ္သတ္မိ လို ့ရင္ဆိုင္ရမဲ့ႏိုင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာက
ထိုးစစ္ထက္သူ  ့ဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္ကိုခ်ေကြ်းလိုက္တာကအစိုးရ အဖို ့အမ်ားႀကီး အကုန္အက်သက္သာတယ္။ “ဘုရားကိုးကြယ္တဲ့လူနဲ ့နတ္ကိုးကြယ္တဲ့လူ” ပံုျပင္လိုေပါ့။

ခရီးသြားသူႏွစ္ေယာက္ဟာညဘက္ေတာထည္းကနတ္စင္တစ္ခုကိုေရာက္သြားတယ္။ ဘုရားကိုးကြယ္တဲ့သူက ဘုရားကိုရိွခိုးၿပီးက်ားဆြဲမွာေၾကာက္လို ့နတ္စင္ေပၚတက္အိပ္တယ္။ နတ္ကိုးကြယ္တဲ့သူကေတာ့နတ္ကိုရိွခိုး ပသၿပီးနတ္စင္ေအာက္ဝင္အိပ္တယ္။

ညဘက္က်ေတာ့က်ားေရာက္လာၿပီးသူစားဘို ့အစာအျဖစ္တစ္ေယာက္ကို
နတ္ဆီကေတာင္းတယ္။ အဲဒီမွာတင္နတ္ကေျပာတယ္ -
“အေပၚကလူကိုသြားမထိနဲ ့- သူကဘုရားလူ - ေအာက္ကေကာင္ကေတာ့ငါ့လူ - မင္းစားခ်င္ယင္သူ ့ကိုစား”။

လက္ရိွအေျခအေနမွာျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြဟာ “အလကားလူ” ျဖစ္ေနၿပီး တိုင္းျပည္ထည္းကိုတရားမဝင္ေရာက္ ေနသူေတြကိုေတာ့ “ဘုရားလူ”အဆင့္
အတန္းနဲ ့ဆက္ဆံေနတာကိုျမင္ေနရပါတယ္။

အခုသန္ေခါင္းစာရင္းေကာက္မဲ့ကိစၥမွာလဲအဲဒီလို “ဘုရားလူ” နဲ  ့ “အလကားလူ” ခြဲျခား ဆက္ဆံမဲ့အေရးကို ျမင္ေယာင္ေနတာကိုပထမအခ်က္အျဖစ္ဒီေဆာင္းပါးကိုေရးရျခင္းပါ။

ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ပထမအခ်က္ထက္ပိုအေရးႀကီးယံုသာမကအမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို
ထာဝရထိခိုက္သြားႏိုင္တဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

အေျခအေနနံပါတ္တစ္ျဖစ္တဲ့၀န္ထမ္းယႏၱယား (လ.ဝ.က -ရဲ-စစ္တပ္) ရဲ့အတိပ္ကာလ တေလွ်ာက္ကိုယ္က်ိဳးရွာသစၥာမဲ့မႈေတြေၾကာင့္အိမ္နီးနားခ်င္းႏိုင္ငံႏွစ္ခုကလူေတြဟာျမန္
မာႏိုင္ငံထည္းမွာအလံုးအရင္းနဲ ့ႏွစ္ဆယ္စုေတြ နဲ ့ခ်ီၿပီးေရာက္ရိွအေျခခ်ေနထိုင္ေနၾကပါၿပီ။ မႏၱေလးကိုတရုပ္ၿမိ့ဳေတာ္အျဖစ္ႏိုင္ငံသားေတြထံကအသံေတြၾကား ေနရတာၾကာပါ ၿပီ။ ကိုးကြယ္ရာဘာသာယဥ္ေက်းမႈခ်င္းတူတဲ့သူေတြအၾကားကြဲျပားမႈမျမင္သာမသိသာတာနဲ ့ ဘာသာယဥ္ေက်းမႈမတူတဲ့သူေတြအၾကားကြဲျပားမႈသိသာတာပဲကြာပါတယ္။
သို ့့ေသာ္ဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈ ခ်င္းဆင္တူသည္ျဖစ္ေစ-မတူသည္ ျဖစ္ေစ - မ်က္ေစ ့ေမွးၿပီးႏွာေခါင္းျပားသည္ျဖစ္ေစမ်က္လံုးျပဴးၿပီးႏွာ ေခါင္းခြ်န္သည္ျဖစ္ေစ
တရားမဝင္ၾကတာခ်င္းကေတာ့အတူတူပါဘဲ။  အရည္အတြက္သိန္းခ်ီရိွႏိုင္တဲ့ဒီလူေတြ ဟာျပည္တြင္းကဘာသာတူလူမ်ိဳးတူႏိုင္ငံသားေတြရဲ့ စာနာမႈအကူအညီ
(kinsmanship support, group affinity)  နဲ ့ေရာေႏွာလူေယာင္ေဖ်ာက္ေနႏိုင္ၾကပါတယ္။

2012 ျပည္သူ ့အင္အားဦးစီးဌာနရဲ့စာရင္းအရ လူဦးေရတစ္ေသာင္းေတာင္မျပည့္တဲ့ကမန္ေတြ (ရခိုင္ျပည္နယ္ ေနမူဆလင္တိုင္းရင္းသား)ဟာအခု ႏွစ္သိန္းေက်ာ္ျဖစ္ေနၿပီးအားလံုး

လိုလိုျမန္မာျပည္မဘက္ (ရန္ကုန္)မွာ ေတြ ့ေနရၿပီလို ့စစ္ေတြရခိုင္ေတြကသမတႀကီးထံ စာတင္တိုင္ၾကားထားတယ္လို ့သိရတယ္။ 

အခုလုပ္မဲ့ျပည္လံုးကြ်တ္သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ယူမႈကဒီလိုတရားမဝင္လူေတြကိုေဖၚ ထုတ္ၿပီးအေရးယူေပးမလားဒါမွမဟုတ္သူတို ့ဆီကလာဘ္ယူၿပီးတရား၀င္ျဖစ္လာေအာင္
ဆက္လုပ္ေပးမွာ လားဆိုတာကိုေစာင့္ၾကည့္ရ မယ္။ လဝက၀န္ႀကီးဦးခင္ရီကတရား၀င္ျပဳထားတဲ့
အသံ (hint) ကေတာ့ဒီလူေတြကိုလူ ့အခြင့္အေရးလဲေလးစား လိုက္နာ - ႏိုင္ငံတကာစံေတြနဲ ့လဲ ညီညြတ္စြာသက္သက္ညႇာညႇာေမးျမန္းေကာက္ယူသြားမယ္လို ့ဆိုပါတယ္။ 

ဝန္ႀကီးကဒီလိုေျပာထားတာကိုသူ ့ဝန္ထမ္းေတြအခြင့္ေကာင္းယူၿပီးကိုယ္က်ိဳး
အတြက္ စားေပါက္ထြင္တလြဲအသံုးခ်ၾကမွာကိုျမင္ေယာင္မိတယ္။ 

အတိပ္ကာလေတြတေလွ်ာက္လံုးဝန္ထမ္းေတြဘယ္လိုျပဳမူက်င့္ၾကံခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ
ကိုျပန္ၾကည့္ရင္ခုတစ္ႀကိမ္လဲဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္စရာအေျခရိွတယ္ဆိုတာကိုခန္ ့မွန္းဘို ့ရာ
မခက္လွပါဘူး။အလြန္နာမည္ပ်က္လက္ဆုပ္လက္ ကိုင္ မိထားတဲ့ဝန္ႀကီးအဆင့္လာဘ္စားမႈ
ကိုေတာင္ တာဝန္မွ ရပ္စဲတာေလာက္ပဲလုပ္တဲ့အစိုးရရဲ့အေရးယူမႈ အတိုင္းအ
တာေလာက္ကိုေတာ့ “ပ်င္းေတာင္-ပ်င္းေသးတယ္” လို ့သီခ်င္းလုပ္ဆိုေနၾကမွာပါ။

ဒါဆိုရင္ဒီသန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္မႈရဲ့တစ္စိပ္တစ္ပိုင္းသရုပ္မွန္ကဘာျဖစ္လာႏိုင္ပါသလဲ။ အသားမည္းေနသူ ေတြကိုအသားျဖဴလာေအာင္ - အသားျဖဴေနသူေတြကို
အသားညိဳေတြျဖစ္လာေအာင္ျမန္မာအမည္ေတြတပ္-ပန္းေရာက္ကဒ္ေတြ ထုတ္ေပးတဲ့လူမ်ိဳးေရးခဝါခ်ေပးပြဲႀကီး (ethnicity laundering) တစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

ဒီအခြင့္အေရးကိုစားေနက်ေၾကာင္ဘားေတြဟာငါးသိန္းကေနသိန္းငါးဆယ္၊သိန္းငါးရာ၊ ငါးေထာင္တန္အမဲ ေကာင္ေတြကိုသားရည္တျမားျမားနဲ ့မတ္လကုန္မဲ့ရက္သီး မခံႏိုင္စြာေစာင့္လင့္ေနၾကေလာက္ၿပီျဖစ္ႏိုင္တယ္။ တဘက္မွာလဲျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံကို ဂ်ီဟတ္ (Jihad) မလုပ္ဘဲအသံတိပ္သိမ္းပိုက္လို  ့ရတဲ့နည္းကိုရွာ ေဖြေတြ  ့ရိွေနၾကေလာက္ၿပီျဖစ္တယ္။

အကယ္၍သာဤအတိုင္းျဖစ္္လာခဲ့ေသာ္ဒီလိုလူကိုခဝါခ်ေပးတဲ့နည္းဟာအတိပ္ကခြန္ဆာ
ေလာ္စစ္ဟန္တို ့ရဲ့ အျဖဴေတြအစိမ္းေတြကရတဲ့ေဒၚလာေငြမည္းေတြကို အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေနာက္ပိုင္းျပည္တြင္းမွာတရား၀င္ရင္ႏွီးျမႇဳတ္ႏွံလုပ္ ကိုင္ခြင့္ေပးတဲ့ခဝါခ်နည္းေနာက္ပိုင္းဒုတိယအႀကိမ္ျဖစ္လာနိုင္တယ္။
ဟိုတစ္ခ်ိန္တုန္းက Money laundering after ceasefire - ခုတစ္ႀကိမ္မွာ
ethnicity laundering after census (သန္းေခါင္စာရင္း) ဒါပဲကြာမယ္။

ဒီအလားအလာကိုျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္းရင္းသားေတြဘယ္လိုလုပ္တားဆီးႏိုင္မလဲ။
ဒီကိစၥကိုကိုင္တြယ္မဲ့ ဝန္ထမ္းေတြကိုတိုင္းျပည္ခ်စ္လာေအာင္ပညာေပးမေနပါနဲ ့။
(တစ္) - အခ်ိန္မရေတာ့ဘူး - (ႏွစ္) - လုပ္ေနလဲ အပိုဘဲ - ပ်င္းေတာင္ပ်င္းေသးတယ္။

သို ့ေသာ္ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကေတာ့မကုန္ေသးပါဘူး ။ လုပ္ႏိုင္ရင္အခ်ိန္မွီပါေသးတယ္။ 

ပထမအခ်က္အျဖစ္ - သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္မဲ့အလုပ္ကိုသာမန္ဌာနဆိုင္ရာလုပ္ငန္းသက္သက္
( A departmental operation pure and simple) သေဘာမဟုတ္ဘဲအမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္နဲ ့ လူျပန္စစ္တဲ့ပြဲသေဘာႏိုင္ငံေရးအႏွစ္သာရ ထည့္ေပးသင့္တယ္။ (politicized)  

ဒီမိုကေရစီသေဘာအရျပည္သူကေရြးခ်ယ္တင္ ေျမႇာက္ထားတဲ့ ျပည္သူ ့ကိုယ္စားလွယ္ေတြ

ကေမးျမန္းစစ္ ေဆးခြင့္ရိွရပါမယ္ (Oversight)။ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြေႏွးေကြးမွာကိုၿငီးျငဴခြင့္မရိွ - ၾကာခ်င္သေလာက္ ၾကာပါေစ။ စင္စစ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္ စား လွယ္ေတြသာမကမီဒီယာနဲ ့ civil society ကလူေတြလဲအနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္အကဲခပ္ခြင့္၊ ဗီဒီယိုမွတ္တမ္းတင္ခြင့္ေပးရပါမယ္။ အျခားမွလာေရာက္ေလ့လာမည့္ကုလသမဂၢ ႏွင့္ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ ့အစည္းမ်ားကို ဆက္ဆံသည့္အဆင့္အတန္းထက္မနိမ့္ဘဲဆက္ဆံပါ။

ဒုတိယအခ်က္ - အရပ္ထည္းကဘြဲ ့ရပညာတတ္လူငယ္မ်ားဤဆယ္ရက္ကိုလုပ္အားေပးခြင့္ရၾကပါေစ။
၀န္ထမ္းေတြနဲ ့အတူတြဲေပးထားၿပီးအဆင့္တူတာ၀န္တူလုပ္ကိုင္ခြင့္ရိွပါေစ။ပညာတတ္လူငယ္ေတြကို
သင္တန္းေပးတာအခ်ိန္ႏွစ္ရက္ထက္ပိုမကုန္ႏိုင္ပါ။ဦးခင္ရီေျပာတဲ့ႏိုင္ငံတကာမွကြ်မ္းက်င္သူပညာရွင္မ်ား
အဖြဲ ့အစည္း ျဖစ္တဲ့ International Technical Advisory Board က ေလ့က်င့္ေပးမည္၊ကူညီမည္ဆိုလွ်င္စီစဥ္ေပးပါ။

အထူးသျဖင့္နယ္ေက်ာ္၍မေစခိုင္းဘဲေဒသခံမ်ားအားကိုယ့္ရပ္ကြက္တြင္သာလုပ္အားေပးႏိုင္ရန္စီစဥ္ပါ။ ဒီသမိုင္း၀င္လုပ္ငန္းႀကီးမွာလုပ္အားေပးတဲ့ experience ကသူတို ့ရဲ့ Resume ထည္းမွာ၀င့္ၾကြားေနမွာပါ။ ဒီသမိုင္း၀င္အလုပ္ႀကီးကိုဌာနဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမဟုတ္ဘဲျပည္သူ ့အေရးကိစၥႀကီး (Public Concern Campaign) အျဖစ္ဒီတစ္ႀကိမ္ေတာ့ေဆာင္ရြက္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။

တတိယနဲ ့ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့လ.ဝ.က ဝန္ႀကီးေျပာထားတဲ့ စာရင္းေကာက္ယူရာမွာအသံုးျပဳမဲ့ဘာသာ စကားကိစၥပါ။ ျမန္မာစကားမေျပာတတ္တဲ့ သူေတြကိုဘာသာျပန္သူမွတဆင့္စာရင္းေကာက္ယူမဲ့အခ်က္ပါ။ ေမာင္ေတာမွာရိွတဲ့
ဒုကၡသည္စခန္းကလူေတြကိုစစ္ေဆးရာမွာစကားျပန္သံုးတာမွအပျပည္တြင္းဘယ္ေနရာမွာမွ
မသံုးသင့္ဘူးထင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ျမန္မာဘာသာစကားကိုသံုးစြဲျခင္းဟာႏို္င္ငံသား
အစစ္ဟုတ္ မဟုတ္အေကာင္းဆံုးစစ္ေဆးနည္းျဖစ္လို ့ပါဘဲ။ ဒီတိုင္းျပည္မွာေမြးၿပီးစကားေျပာ
တတ္တဲ့အရြယ္ ရိွလူတိုင္း ဟာစာမတတ္ရင္သာရိွမယ္ျမန္မာစကားထမင္းစားေရေသာက္
အဆင့္ကိုေတာ့နားလည္ၾကသူေတြျဖစ္တယ္။

ျမန္မာစကားလံုးဝနားမလည္တဲ့တိုင္းရင္းသားအႏြယ္ဝင္ျဖစ္ေနယင္လဲသူ ့မွာတျခား

အေထာက္အထားျပစရာအခ်က္အလက္ေကာင္းေတြတစ္ခုမကအသင့္ရိွၿပီးသားျဖစ္ေန
မွာျဖစ္မယ္။ဥပမာသူ ့မိဘရိုးရာတိုင္းရင္းသား ဘာသာစကားကိုေတာ့ေျပာတတ္မယ္။ သူ ့ကိုသက္ေသခံမဲ့ေဒသခံေတြတရြာလံုးထြက္လာမယ္။

ျမန္မာဘာသာစကားနဲ ့ကိုယ့္နာမည္ - မိဘအမည္ - ဇာတိမ်ိဳးရိုး - အလုပ္အကိုင္ - ေနရပ္လိပ္စာေလာက္ကို ေတာင္အေပါက္အလမ္းတည့္ေအာင္မေျပာတတ္ဘဲပန္းေရာင္ကဒ္ (ႏို္င္ငံသားကဒ္) လက္၀ယ္ရိွေနတဲ့သူကိုေနာက္တဆင့္အေသးစိတ္စစ္ေဆးဘို ့ေနရာေရႊ ့သင့္ပါတယ္။ ကဒ္ျပားဘယ္လိုလုပ္ရထားတယ္ဆိုတာကို ေနာက္တဆင့္စံုစမ္းေဖၚထုတ္တဲ့အဖြဲ ့ရိွထားသင့္တယ္။
 
 တိုင္းနဲ ့ျပည္နယ္ေတြရဲ့ၿမိ့ဳေတာ္ေတြမွာ Immigration Detention Center (IDC) ေတြရိွထားသင့္ၿပီ။

ဆယ္ရက္တာကြင္းဆင္းတဲ့လုပ္ငန္းအၿပီးမွာရရိွတဲ့အခ်က္အလက္ေတြကိုမူတည္ၿပီး
မွတ္ပံုတင္အသစ္ေတြထြက္လာမယ္လို ့ယူဆရပါတယ္။ အဲဒီမွတ္ပံုတင္မွာလူမ်ိဳး-ဘာသာခြဲျခားမွတ္တမ္းတင္ထားတာပါဝင္မွာမဟုတ္ေတာ့ ဘူးလို ့၀န္ႀကီးကေျပာပါတယ္။ 

ဒါဟာႏိုင္ငံတကာစံႏႈံးေတြနဲ ့အညီလူ ့အခြင့္အေရးကိုေလးစားၿပီးလုပ္ကိုင္တာ လုိ ့လဲေျပာပါတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ေကာင္းလြန္းလို ့ဘယ္လိုမွျငင္းဘို ့မလြယ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ျမန္မာ့ လက္ေတြ ့ မွာဒီအခ်က္ဟာတရားမဝင္ခိုးဝင္ထားသူေတြအတြက္စိတ္သက္သာရစရာအခ်က္ႀကီးျဖစ္ေနမွာပါ။ မရည္ရြယ္ ေသာ္လည္းသူတို ့ကိုအက်ိဳးျပဳမွာပါ။

ျမန္မာျပည္မွာဥပေဒနဲ ့ၿငိစြန္းေနတဲ့သူေတြရဲ့လူ ့အခြင့္အေရးကိုေတာင္ဒီေလာက္ေလးစားျပေန

ယင္ဥပေဒ ေဘာင္တြင္းကႏိုင္ငံသားေကာင္းေတြကိုဆိုရင္အစိုးရကဘယ္ေလာက္မ်ားေလးစားေန

လိုက္မလဲဆိုတာဒိန္း ေဒါင္ခင္လိႈင္တို ့လိုအၿငိမ့္လူျပက္ေတြရဲ့ျပက္လံုးေတြမွာဘယ္လိုပါလာ
မလဲဆိုတာကေနအကဲခပ္ပါမယ္။

နိဂံုးခ်ဳပ္ရယင္လာမဲ့သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ပြဲဟာအမ်ိဳးသားေရးျပန္လည္စီစစ္ပြဲႀကီး
တစ္ခုျဖစ္လာမလား - 

ဒါမွမဟုတ္၀န္ထမ္းယႏၱယားႀကီးတစ္ခုအတြက္အမ်ိဳးသားေရးသစၥာေဖါက္မႈေတြလုပ္ဖို

 ့ေနာက္ထပ္အခြင့္အေရးသစ္တစ္ခုလားဆိုတာကိုတိုင္းျပည္ကေစာင့္ၾကည့္ေနမွာပါ။

ေရႊျမင့္ေမာင္