ႏိုင္ငံေရးမီးရႉး မီးပန္းမ်ား ႏွင့္တကယ့္လက္ေတြဘ၀

 









ဒီဇင္ဘာ ၁၁ - ၂၀၁၁



ခရစၥမတ္ရာသီျဖစ္၍ကမၻာ့တ၀ွမ္းတြင္ေမာလ္မ်ား (shopping malls) ၌ခေလးသူငယ္မ်ားဆန္တာကေလာ့စ္ႏွင့္တြဲ၍ဓါတ္ပံုရိုက္ခံၾကခ်ိန္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာျပည္တြင္ကားေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ မိမၼ-ဆန္တာ (female Santa Claus) ျဖစ္ေနရသည္မွာၾကာၿပီ။ ျပည္တြင္းေကာ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမ်ားမွ ပါအခြင့္အေရးရႏိုင္သူတိုင္းသူမႏွင့္တဲြ၍ဓါတ္ပံုရိုက္ခံလိုၾကသည္။ Group photo ထည္းမွာထက္ႏွစ္ဦးတည္းတြဲ၍ရိုက္ခြင့္ရလွ်င္ကား ေျပာဘြယ္ရာမရိွၿပီ။

အစိုးရသစ္ႏွင့္သူမတို ့ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ

သည္ယခုမွကမၻာ့ေျမပံုေပၚသို ့ေရာက္လာသည္ဟုေျပာရမ ေလာက္ျမန္မာႏွင့္ ပါတ္သက္ေသာသတင္းမ်ားကမၻာ့ထိပ္တန္းသတင္းစာႀကီးမ်ားတြင္ေန ့စဥ္

ေလာက္နီးပါးပါလာသည္သာမကသတင္းေကာင္းမ်ားလည္းျဖစ္သည္။

“Clean government, good governmentျဖစ္ရမည္ဟုသမတႀကီးကေျပာေၾကာင္း - ”

-“အမ်ိဳးသားေရးအတြက္အားလံုးႏွင့္ပါ၀င္ႏိုင္ေအာင္ေဆာင္စီမံရြက္မည္”

“ျမစ္ဆံုပရိုဂ်က္အမ်ားျပည္သူလက္မခံေၾကာင္းသိရ၍ရပ္ဆိုင္းထားလိုက္” -

 “လႊတ္ေတာ္ကဒီမိုကရက္တစ္ဥပေဒမ်ားတစ္ခုၿပီးတစ္ခုျပဳေန၍သမတႀကီး ကလည္းလက္မွတ္တြင္တြင္ထိုးေပးေန” -

ေရွ  ့ႏွစ္အေရွ  ့ေတာင္အာရွကၽႊန္းဆြယ္အားကစားပြဲျမန္မာျပည္တြင္က်င္းပ မည္။၂၀၁၄တြင္အာဆီယင္အလွည့္က်ေခါင္းေဆာင္မႈျမန္မာကိုအပ္ႏွင္းမည္-

ေငြေၾကးအကူအညီေတြကိစၥေဆြးေႏြးရန္ IMF ကိုယ္စားလွယ္ျမန္မာျပည္လာသြား - 

ဂ်ပန္က ODA ျပန္ေပးေတာ့မည္ - EU, Australia ႏွင့္ USA  တို ့မွရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံလို သူမ်ားတဖြဲဖြဲလာေရာက္ေလ့လာေနၾကၿပီ။

‘လိပ္’ႏွင့္‘ကန္’အစိုးရမ်ားကလူသားအက်ိဳးျပဳအကူအညီမ်ားေပးလာ -

ႏွစ္ငါးဆယ္အတြင္းပထမဆံုးအႀကိမ္အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး

ကိုမဖိတ္ရဘဲႏွင့္ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္လာ - 

ျပည္ပေရာက္အင္အားစုမ်ားကိုျပန္လာၾကရန္ဖိတ္ေခၚေၾကာင္း -

စံနစ္သစ္တည္ေဆာက္ရာတြင္ပညာတတ္မ်ားပါ၀င္လာၾကရန္ လိုေၾကာင္းအစိုးရေျပာ -

ကမၻာလွည့္ႏိုင္ငံျခားဧည့္သည့္ေတြအ၀င္မ်ားလာ-ေဟာ္တယ္ေတြအခန္းျပည့္

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရသည့္ႏွစ္ ၂၀ ျပည့္အထိမ္း အမွတ္က်င္းပ -

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအတၳဳပတၱိဇာတ္လမ္းရုပ္ရွင္ရိုက္ေတာ့မည္ -

ျမန္မာရုပ္ရွင္ေလာကသား၁၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ေတြ ့ဆံု -

ျပည္တြင္းပံုႏွိပ္မီဒီယာစာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ေကာင္းသတင္းမ်ားေ၀ေ၀ဆာဆာ

ျဖစ္ေနသည္။ ျပည္သူမ်ားအဖို ့စာေစာင္မ်က္ႏွာဖံုးမ်ားေပၚတြင္ေအာင္ဆန္း စုၾကည္၏ပံုမ်ားကိုေတြ ့ျမင္လာရျခင္းကိုသိသာေသာပြင့္လင္းလြပ္လပ္

လာမႈဟုယူဆေနၾကသည္။ 

ဤေကာင္းသတင္းမ်ားသည္သာမန္လူထုခံစားႏိုင္သည့္အဆင့္သို ့

အထိအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားရိွလာၿပီလား။

ႏိုင္ငံေရးမီးရႉးမီးပန္းမ်ားကိုေျမျပင္ကတကယ့္ဘ၀ႏွင့္ဆက္စပ္၍စစ္ေဆးကာ 
Realty check လုပ္ၾကည့္ဘို ့ေတာ့လိုမည္။

ေရွးဦးစြာေျပာရလွ်င္လူထုသည္ဤသတင္းမ်ားကိုဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ဖတ္ေနၾက 

ရျခင္းမွာဖတ္စရာ (ပုဂၢလိက) သတင္းစာမရိွေသးေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ယခု ဖတ္ေနၾကေသာသတင္းမ်ားတြင္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္အေရးအခင္းတံုးက၀င္သြားခဲ့

ေသာမင္းကိုႏိုင္၊ကုိကိုႀကီးအပါအ၀င္အမ်ားစိ္တ္၀င္စားေသာႏိုင္ငံေရး 

သမား မ်ား (ဇာဂနာမွအပ) လြတ္လာသည့္သတင္းမဖတ္ၾကရေသး။
ဒီမိုကေရစီသို ့ကူးေျပာင္းေရးေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ပါဟု အစိုးရသစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလူသိရွင္ၾကားအႀကိမ္ႀကိမ္ေျပာေနသည္။

ဤအခ်က္ကိုေကာင္းစြာလက္ခံပါသည္။ အေၾကာင္းမွာျပန္လွည့္ခ်င္၍လည္း
မရႏိိုင္ေတာ့ေသာအေျခအေနသို ့ဆိုက္ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။ (သေဘာမတူသူမ်ားရိွပါကေနာက္မွသီးျခား ေဆြးေႏြးပါမည္)
အစိုးရကို္ယ္တိုင္ပင္လွ်င္ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ႏိုင္ေတာ့ေသာ ဒီမို ကေရစီကူးေျပာင္းေရးကိုအျခားမည္သူမွ်လည္းေျပာင္းျပန္မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ 

၂၀၀၈ ဖြဲ ့စည္းပံုႏွင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကိုလက္မခံသူမ်ား၏
အထြဋ္ အထိပ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေသာေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ၂၀၀၈ လမ္းေၾကာင္း၏ခ်န္ပီယံဘ၀ေရာက္လာေတာ့မည့္ေျခလွမ္းအထင္အရွား ျပင္ေနၿပီ။

ယခုေထာင္ထည္းမွာက်န္ေနသူမ်ားသည္သူမကုိမ်က္ေစ့စံုမွိတ္
ေထာက္ခံခဲ့ၾက၍ေထာင္ထည္းေရာက္သြားသူမ်ားျဖစ္သည္။   

သူတို ့အားလႊတ္ေပးလိုက္လွ်င္ရုပ္ရုပ္သဲသဲျပန္လုပ္ၾကဦးမည္လား။ 

အေျဖမွာ - ဇာဂနာကိုၾကည့္ပါ - ဟုသာေျပာမည္။ ထို ့ေၾကာင့္ မရမေနအေျဖရွာၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္သူတို ့ႏွင့္ျပည္ထဲေရးဌာနအၾကား 

ခံ၀န္ခ်က္ကိုလက္မွတ္ထိုးေပးေရး-မထိုးေရး ဇြဲခ်င္းၿပိဳင္ေနၾကတာ ျဖစ္ႏိုင္သည္။

ဖြဲ ့စည္းပံုသစ္အရျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနကိုတပ္မေတာ္ကတိုက္ရိုက္ ကိုင္ထားကာဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတစ္ဦးက၀န္ႀကီးလုပ္ေနသည္။ 

စစ္တပ္ႏွင့္ေက်ာင္းသားပဋိပကၡကိုႏွစ္ဘက္စလံုးဆက္၍ေမြးျမဴထားၾက 
သည့္အေနမ်ိဳးျမင္ရသည္။ အေျပာင္းအလဲႀကီးအတြင္းကမေျပာင္း 

လဲေသးေသာအရာ (continuity within the change) တစ္ခု -

ဤႏွစ္ဘက္ဇြဲခ်င္း ‘ခတ္’ ေနၾကသည္ကိုေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေကာ၊
ဦးသိန္းစိန္ပါၾကား၀င္သည့္ပံုမေပၚ။ သူမအေနျဖင့္ကား ဒါပုဂၢိဳလ္ေရး
ဂုဏ္သိကၡာအတြက္တိုက္ပြဲ-ၾကား၀င္ရန္မသင့္ဟုယူဆ၍ျဖစ္ႏိုင္သည္။ 
သမတႀကီးအေနျဖင့္ကားစစ္တပ္အေပၚၾသဇာမရိွ၍သာဟုယူဆရသည္။
ထို ့ေၾကာင့္ပင္ ‘ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား’ မရိွ ဥပေဒကိုခ်ိဳးေဖါက္၍ျပစ္ဒဏ္
က်ခံေနရသူမ်ားသာရိွသည္ဟူေသာျပည္ထဲေရးဌာန၏ 'ပုလိပ္အျမင္’ကို

လိုက္ေျပာခဲ့ျခင္းျဖစ္မည္။

ေနာက္မၾကာခင္ပို၍ပရိႆတ္နားခံသာမည့္ ‘ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ 
အက်ဥ္းက်ခံမ်ား’ သို ့စကားလံုး ေျပာင္းသြားသည္။

မည္သို ့ျဖစ္ေစဤ ‘ကုလားႀကီး’ ႏွင့္ ‘အရာႀကီး’ စကားကပ္ျငင္းခ်က္ကိုၾကာ ၾကာလႊတ္ထားလွ်င္ကုန္က်မည့္ႏိုင္ငံေရးအဖိုးစားနား (political cost) ကို 

ဦးေရႊမန္းကတြက္မိပံုရသည္။ ဘယ္လိုပဲေခၚေခၚသိပ္မၾကာခင္ -လူေရြး၍-

လႊတ္ေပးမည္ဟုေျပာလာသည္။ ဟီလာရီကလင္တန္အားစကားကၽြံထား 

ၿပီးသားလည္းျဖစ္ေနသည္။

စစ္ဘက္လက္ထဲရိွျပည္ထဲေရးဌာနႏွင့္အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္နယ္စပ္ေရး ရာ၀န္ႀကီးဌာန၂ခုတို ့ကသာမန္ျပည္သူမ်ား၏ဘ၀ကိုမည္မွ်ဆက္လက္ခ်ဳပ္ ကုိင္ထားသနည္း။ ျမင္ေနၾကားေနၾကေသာႏိုင္ငံေရးမီးရႉးမီးပန္းမ်ားကေန ့ တဓူ၀ဘ၀မွန္ကိုလူထုအာရံုထဲမွာေပ်ာက္ေနေအာင္ကြယ္ထားသေလာ။

ယၡဳျဖတ္သန္းေနေသာအသြင္ကူးေျပာင္းေရးသည္အထက္ကလုပ္ေသာေတာ္
လွန္ေရး (revolution from above) တစ္မ်ိဳးျဖစ္ၿပီးအထိမ္းအကြပ္ႏွင့္ဖြင့္
ေပးျခင္း (controlled liberalization) ျဖစ္၍ေႏွးေကြးလိမ့္မည္ကိုေမွ်ာ္လင့္ 
ထားၾကၿပီးသားျဖစ္ပါသည္။ 

သို ့ေသာ္ရပ္ေနသလား၊ေရြ  ့ေနသလားမကြဲျပားသည္အထိေတာ့မျဖစ္သင့္။

ထို ့နည္းတူစီးပြားေရးဘက္တြင္(အဓိကအားျဖင့္ခရိုနီေတြအတြက္)

လမ္းဖြင့္ ေပးေနမႈမ်ားကို (ႏိုင္ငံေရးအပါအ၀င္) မ်က္ႏွာစာအားလံုး

အတြက္ဖြင့္ေပးေနျခင္းဟုေယဘူယ်ျပဳ၍အဓိပၸါယ္မေကာက္ယူႏိုင္။

ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ရန္ဆံုးျဖတ္လိုက္ေၾကာင္းသတင္းထြက္ လာၿပီးေနာက္ပိုင္းၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကိုေနာက္သံုးလအတြင္းမက်င္း ပႏိုင္ေသးေၾကာင္းကအသံျပဳလာသည္။ ဘာ့ေၾကာင့္ဟူ၍အေၾကာင္းျပခ်က္ မပါ။ထို ့ေၾကာင့္သံုးလေလာက္ေတာ့ေစာင့္လိုက္၊သံုးလေက်ာ္တာနဲ ့က်င္းပ

ေပးမွာဘဲဟုတထစ္ခ်အဓိပၸါယ္ေကာက္၍မရႏိုင္ပါ။ 

အာဏာပိုင္မ်ားသည္ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုေရြးေကာက္ပြဲလည္း၀င္ေစခ်င္ သည္။ တကယ္၀င္မယ္ဆိုေတာ့လည္းလန္ ့ေနပံုေပါက္သည္။ အစိုးရအဖြဲ ့ ကမလန္ ့လွ်င္ေတာင္ၾကံ့ဖြံ ့အမတ္ေတြကလန္ ့ေနႏိုင္သည္။

ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ပါတ္သက္၍အာဏာပိုင္မ်ားဘက္ကသေဘာထား အမွန္ကိုမွန္းဆရခက္ေနသည္။ သိရသမွ်ယေန ့အထိေတာ ့NLD ပါတီ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ေလွ်ာက္ထားျခင္းကိုခြင့္ျပဳခ်က္ခ်မေပးေသး။ေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ကိုလႊတ္ေတာ္စည္း၀ိုင္းထည္းအခ်ိန္မွီဆြဲမသြင္းဘဲေႏွာင့္ေႏွးေနလွ်င္ အျခားသူမ်ားထက္မိမိအက်ိဳးကိုပို၍ထိခိုက္ေစလိမ့္မည္။

ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတ္ပံုတင္ဥပေဒကျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အားေရြးေကာက္ပြဲႀကီးၾကပ္ေစယံုသာမကႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကိုေစာင့္ၾကည့္ ရန္ပါတာ၀န္ေပးထားသည္။ ဤဥပေဒသည္ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကိုျပဳစုပ်ိဳး

ေထာင္ေပးသည့္(ဒီမိုကေရစီကိုျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးမည့္)ဥပေဒမဟုတ္ေၾကာင္း

အလယ္တန္းေက်ာင္းသားကေလးမ်ားကေတာင္သိႏိုင္သည္။ 

ဥပေဒ၏အႏွစ္ သာရ ခ်ဳပ္ၾကည့္ပါကပုဒ္မေပါင္း ၂၇ ခုရိွသည့္အနက္

၂၀ေက်ာ္သည္ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားကိုအဘက္ဘက္မွကန္ ့သတ္

ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားေသာပုဒ္မေတြခ်ည္းျဖစ္သည္။ က်န္ပုဒ္မမ်ားက

လည္းႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကိုအကူအညီမေပးပါ။ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း 

(procedures, technicalities) ျပဌန္းခ်က္ေတြသာ ျဖစ္သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သည္ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကိုဖ်က္သိမ္းပစ္သည္အထိ အေရးယူပိုင္ခြင့္ရိွကာ၄င္း၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္အၿပီးအျပတ္ျဖစ္ေစရမည္ (ပုဒ္မ၂၀- က)၊ ၄င္းအားမည့္သည့္တရားရံုးတြင္မွ်တရားစြဲဆိုခြင့္မရိွေစရ (ပုဒ္မ၂၀-ခ) ဟုျပဌန္းထားရာဤေကာ္မရွင္သည္လက္ေတြ ့တြင္ႏိုင္ငံေတာ္၏

စတုတၳေျမာက္အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာပိုင္

(fourth sovereign power of the state) ျဖစ္ေနသည္။

လြန္ခဲ့ေသာေအာက္တိုဘာလအတြင္းႏိုင္ငံေရးပါတီငယ္တစ္ခုျဖစ္ေသာ
မတူကြဲျပားျခားနားျခင္းႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပါတီ (PDP) မွဥကၠဌကိုေနမ်ိဳးေ၀ႏွင့္ ဂ်ာနယ္တစ္ခုမွအယ္ဒီတာတစ္ဦးတို ့မြန္ျပည္နယ္အတြင္းခရီးသြားခဲ့သည္။ ဤခရီးသည္လိွ်ဳ ့၀ွက္ခရီးမဟုတ္ဘဲသူဘယ္သြား၍ဘာေတြလုပ္ခဲ့သည္။ ဘယ္သူေတြႏွင့္ေတြ ့၍ဘာေတြေျပာခဲ့သည္မ်ားကိုအြန္လို္င္းတြင္ဓါတ္ပံုမ်ား

ႏွင့္တကြအျပည့္အစံုထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့သည္။ သူသည္ႏိုင္ငံေရးခရီးမ်ား ထြက္တတ္ၿပီးခရီးစဥ္တစ္ခုၿပီးဆံုးတိုင္းမဆိုင္းမတြအမ်ားသိရန္ျဖန္ ့ေ၀စာ

ေတြထုတ္ေပးေလ့ရိွသည္။ယၡဳတစ္ေခါက္လည္းခါတိုင္းနည္းတူပင္။

ဤသြားလာလႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ဖြဲ ့စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသစ္ကႏိုင္ငံသား တိုင္းအားအပ္ႏွင္းထားေသာလြပ္လပ္ခြင့္မ်ား၏ေဘာင္အတြင္းက သြားလာ တာျဖစ္ၿပီးဥပေဒျဖင့္ညီညြတ္သည့္သေဘာရိုး (bona fide) ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။

သို ့ေသာ္ယခုတစ္ႀကိမ္မြန္ျပည္နယ္သို ့သူ၏ခရီးအားေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မ ရွင္ကသူတို ့ဘယ္ေန ့ဘယ္အခ်ိန္ဘယ္ႏွစ္နာရီတြင္ဘယ္အိမ္သို ့ေရာက္ကာ

ဘယ္သူႏွင့္ေတြ ့သည္၊ဘယ္မွာညအိပ္တည္းခိုခဲ့ေၾကာင္း၊ ျပည္နယ္ေကာ္

မရွင္ကိုေသာ္၄င္း၊ ၿမိဳ ့နယ္/ရပ္ေက်းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပိုင္မ်ားကို၄င္း ႀကိဳတင္အေၾကာင္းမၾကားခဲ့ေၾကာင္း၊“ရိုးသားပြင့္လင္းမႈအားနည္းေၾကာင္း”

ေနျပည္ေတာ္မွတိုက္ရိုက္ျဖန္ ့ေ၀သည့္သတိေပးစာလံုးလိုလိုေၾကျငာခ်က္ တစ္ေစာင္ထုတ္ကာေကာ္မရွင္အဆင့္ဆင့္မ်ားသို ့ေပးပို ့ခဲ့ေလသည္။ 

PDP သည္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကိုအသံအက်ယ္ ဆံုးေထာက္ခံကာ၄င္းရိွသမွ်အင္အားျဖင့္အစိုးရသစ္၏လမ္းျပေျမပံုႏိုင္ငံေရးလမ္း

ေၾကာင္းအတိုင္းလိုက္ပါရန္ခက္ခဲစြာရုန္းကန္ေနရေသာပါတီငယ္တစ္ခု သာျဖစ္သည္။ အစိုးရအတြက္ဘယ္လိုမွအႏၱရယ္မရိွ။  

ထို ့ျပင္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားႏိုင္ငံေရးခရီးထြက္သည့္အခါမီဒီယာသမားမ်ား လိုက္ပါသတင္းယူသည့္အေလ့သည္အျခားဒီမိုကေရစီႏိိုင္ငံမ်ားတြင္ဘာမွ မထူးဆန္းေသာကိစၥတစ္ခုျဖစ္သည္။

PDP ၏မြန္ျပည္နယ္သြားခရီးကိုျပည္ေထာင္စုေကာ္မရွင္ကလူဆိုးထိမ္းပုလိပ္ အလားအတိအက်လိုက္လံမွတ္တမ္းႏွင့္တကြေဖၚျပ၍သတိေပးသေယာင္

ေယာင္စာထုတ္ေနသည္မွာဘာအဓိပၸါယ္ေဆာင္သနည္း။

ႏိုင္ငံေရးပါတီတစ္ခုသည္မိမိမွတ္ပံုတင္ထားဧရိယာျပင္ပေက်ာ္၍(ႏိုင္ငံေရး) ခရီးထြက္လွ်င္ေကာ္မရွင္ကိုေသာ္၄င္း၊ ေဒသခံအာဏာပိုင္မ်ားကိုေသာ္၄င္း
‘အသိေပးသင့္ေၾကာင္း’ ဟူသည့္ခံစားခ်က္ႏွင့္ ‘ရိုးသားပြင့္လင္းမႈအားနည္း’ 
သည္ဟူေသာမွတ္ခ်က္မ်ားက - မိမိတို ့ကိုဘာမဆိုအကုန္အသိေပးရမည္ ဆိုေသာေခတ္ေဟာင္းေထာက္လွမ္းေရးႏိိုင္ငံေတာ္ (Police state) ၏အစြဲ 

အလမ္းေတြမကုန္ေသးတာ၊ ထိုသို ့အသိမေပးမိလွ်င္ မရိုးသားတာဘဲျဖစ္ရ မည္ဟုလူတိုင္းကို‘တရားခံေလာင္း’ (potential criminal) အျဖစ္သတ္မွတ္

ေနေသာမယံုသကၤာ ‘ပုလိပ္စိတ္ဓါတ္’ကိုလွစ္ျပရာေရာက္ေနသည္။ 

ဤသည္မွာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းတြင္မည္မွ်ဒီမိုကေရစီအသိအားနည္းေနေသး

ေၾကာင္းႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ကသြားေနေသာႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းသစ္ႏွင့္ လက္ေအာက္ခံအဆင့္မ်ားမည္မွ်ဖီလာျဖစ္ေနေသးသည္ကိုျပသေနသည္။

ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအဖို ့ျပည္သူတို ့၏ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးမ်ားကိုအေကာင္ အထည္ေဖၚေပးေရးအတြက္တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္မွန္ေသာ္လည္းမိမိတို ့၏

ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ပထမအႀကိဳးစားရဦးမည့္ပံုေပါက္ေနွသည္။

ေဘာင္ထည္းကပဲရသေလာက္လႈပ္ရွားမည္ဟုစိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားၾကသူမ်ား အတြက္ဆိုလွ်င္မိမိတို ့ကအေနၾကံဳ ့ေပးလိုက္သေလာက္ေဘာင္ကလိုက္ၿပီး က်ဥ္းသည္ထက္က်ဥ္းလိုက္လာသည္ႏွင့္ၾကံဳရႏိုင္သည္။ 

လုပ္ငန္းသဘာ၀အရဒီမိုကေရစီကိုေရွ ့ကေနေဖၚေဆာင္သြားေနသူမွာဥပေဒ

ျပဳျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ႀကီးျဖစ္သည္။ 

သို ့ေသာ္လႊတ္ေတာ္ကျပဳသမွ်ဥပ ေဒေတြကိုလက္ေတြ ့အသံုးမခ်ႏိုင္။

သက္ဆိုင္ရာ၀န္ႀကီးဌာနေတြ၊ ဦးစီးဌာနေတြက “စည္း ၂ စည္း - မိန္ ့ - ညႊန္ - လုပ္” 
(စည္းမ်ဥ္းဥပေဒ၊ စည္းကမ္းဥပေဒ၊ အမိန္ ့၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ႏွင့္လုပ္ထံုးလုပ္နည္း) ဆိုတာေတြထုတ္ရေသးသည္။ သမတႀကီးကလက္မွတ္ထိုး၍ဥပေဒ
ဘ၀ေရာက္လာသည့္တိုင္ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးဌာနေတြက မိမိတို ့‘ဂြင္’ 
ထဲကေန ‘ထစ္’ထားၾကလွ်င္‘တစ္’ေနဦးမည္။

မၾကာမီကသမိုင္း၀င္မည့္အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားတရား၀င္ထူေထာင္ခြင့္ႏွင့္ လမ္းမ်ားေပၚတြင္ၿငိမ္းခ်မ္းစြာလူစုလူေ၀းႏွင့္ဆႏၵျပႏိုင္ခြင့္ဥပေဒ ၂ ခုကိုလႊတ္ ေတာ္ကျပဌန္းေပးခဲ့သည္။ဒီမိုကေရစီ၏အဓိကျပယုဂ္ေကာင္းမ်ားျဖစ္သည္။ သို ့ ေသာ္လက္ေတြ ့တြင္၀န္ႀကီးဌာနေတြက ‘စည္း/မိန္ ့/ညႊန္/လုပ္’ ေတြျပ ဌန္းမေပးေသး။ ေစာင့္ၾကရဦးမည္။

ထို ့ေၾကာင့္ဆႏၵျပခြင့္ဥပေဒထြက္လာၿပီဆိုေသာသတင္း၊ အလုပ္သမားသမဂၢ ေတြဖြဲ ့ခြင့္ရၿပီဆိုေသာသတင္းမ်ားသည္

မွန္ပင္မွန္ျငားေသာ္လည္းမီးရႉးမီးပမ္းေတြသာျဖစ္ေနေသးသည္။

တကယ့္လက္ေတြ ့ဘ၀တြင္ထီေပါက္ၿပီ၊လက္မွတ္ ေတာ့ရွာလို ့

မေတြ ့ေသးျဖစ္ေနၾကသည္။ ‘ေပးကားေပး၏ - မရ’ ျဖစ္ေနၾကသည္။ 

ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာေစာင့္ရမလဲ၊ ဘယ္သူမွမသိ။

ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမ်ားတြင္အမ်ားျပည္သူသိခ်င္ေနေသာကိစၥရပ္မ်ားကို

သတင္းသမားက၄င္း၊ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးဦးကေသာ္၄င္းသက္ဆိုင္ရာ

အစိုးရဌာနတိုင္းသို ့ဖံုးျဖင့္၄င္း၊ကုိယ္တိုင္သြား၍၄င္းေမးျမန္းစံုစမ္းပိုင္

ခြင့္ႏွင့္ျပန္လည္ေျဖၾကားေပးရန္ကိုဥပေဒျပဳလုပ္ျပဌန္းေပးထားသည္။ 

ကေနဒါတြင္ထိုဥပေဒကို Freedom of Information Act ဟုေခၚသည္။ 

အႏွစ္သာရမွာထင္သာျမင္သာရိွေရး (Transparency) ျဖစ္သည္။ ၀န္ႀကီးဌာနတိုင္းကိုယ့္ကိစၥကိုယ္တိုက္ရိုက္ ေျဖခြင့္ရသျဖင့္ထိေရာက္သလို

ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကိုေျဖရာလည္းေရာက္သည္။ (decentralization)

ဤနည္းကိုျမန္မာျပည္အတြက္လြယ္ကူစြာအတုယူႏိုင္သည္။ 
လုပ္ခ်င္စိတ္ (political will) ရိွၾကဖို ့သာလိုအပ္သည္။  
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ေျပာရလွ်င္ဒီမိုကေရ စီဘက္သို ့ေျခလွမ္း
တိုင္းႏိုင္ငံေရးမီးရႉးမီးပမ္းလႊတ္တာမ်ိဳးထက္တကယ့္လက္ေတြ ့ 
ဘ၀ထည္းဆိုက္ေရာက္လာေရးအတြက္လက္ရိွအုပ္ခ်ဳပ္ေရး 
ယႏၱယား ႀကီးကိုသည္အတိုင္းဆက္သံုးမေနဘဲ အႀကီးစား
ျပင္ဆင္မႈတစ္ခု ( a major overhaul) လုပ္ဘို ့လိုေနၿပီ။

ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္

         

ေနာက္ေၾကာင္းမျပန္ခ်င္ရင္ ေရွ ့ကခလုပ္ကန္သင္းေတြကိုရွင္း

 

ဒီဇင္ဘာ ၆ - ၂၀၁၁

ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ခ်င္ယင္
ေရွ ့ ကခလုပ္ကန္သင္းေတြကိုရွင္း

ႏွစ္ဆယ့္သံုးႏွစ္တာႏိုင္ငံေရးေလာကဓံထုေထာင္းမႈေအာက္တြင္ေအာင္ဆန္း စုၾကည္သည္မသိဂၤ ီေျပာခဲ့ေသာစင္ဒရဲလားဘ၀မွပီျပင္ရင့္က်က္ေသာႏိုင္ငံ
ေရးေခါင္းေဆာင္ဘ၀သို ့ေအာင္ျမင္စြာကူးေျပာင္းသြားၿပီ။

“တကယ္တမ္းတိုင္းျပည္ေကာင္းစားေရးဆိုလွ်င္(သူမကို)အသံုးခ်စမ္းပါ”   ဟူေသာရဲရဲေတာက္စကားတစ္ခြန္းျဖင့္အစိုးရသစ္ကိုစိန္ေခၚကာသူတို ့ ခင္းထားေသာကစားကြင္းထည္းသို ့ယၡင္အခါမ်ားတံုးကလိုေစ်းဆစ္မေန ေတာ့ဘဲ ရဲတင္းစြာခ်ဥ္းနင္း၀င္ေရာက္လာေလၿပီ။

သူမ၏ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မည့္ကတိႏွင့္လက္ေတြ ့ျပင္ဆင္ေနမႈမ်ားသည္ တည္ေဆာက္ေနေသာဒီမိုကေရစီကိုအဂၤါစံုသြားေစသျဖင့္အစိုးရသစ္၏တရား၀င္မႈကိုသိသိသာသာတိုးပြားေစသည္။ အစိုးရသစ္အားျပည္တြင္းေရာႏိုင္ငံတ ကာကပါ၄င္းလုပ္ျပခဲ့သည္ထက္ပိုေသာ credits မ်ားခ်ီးျမွင့္ထားၿပီျဖစ္သည္။  

အေျခအေနမွာျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ေပါင္းခဏ္းကိုကျပႏိုင္ၾကဖို ့နီးစပ္လာေန ၿပီလားဆိုသည့္ေမးခြန္းထုတ္ရမလိုျဖစ္လာသည္။

သို ့ရာတြင္တကယ့္လက္ေတြ ့ဇာတ္ေပါင္းခဏ္းကျပႏိုင္ရန္မွာရွင္းလင္းပစ္ရ မည့္အဖုအထစ္တစ္ခ်ိဳ ့ရိွေနေသးသည္။

ပထမအဖုအထစ္မွာျပည္တြင္းစစ္ကိုဆက္တိုက္ေနသည့္ကိစၥျဖစ္သည္။ ဤကိစၥႏွင့္ပါတ္သက္၍သမရိုးက်အျမင္မွာတိုင္းရင္းသားအေရးသည္ျမန္မာ့ ျပႆနာ၏ေသာ့ခ်က္ျဖစ္သည္။ ၄င္းကိုအရင္ေျဖရွင္းႏိုင္မွစစ္၀ါဒေနာက္ တန္းေရာက္သြားၿပီးဒီမိုကေရစီအျမစ္တြယ္လာႏိုင္မည္ဟူ၍ျဖစ္သည္။

ျပည္တြင္းစစ္(တိုင္းရင္းသားအေရး)ေၾကာင့္စစ္၀ါဒေရွ ့တန္းေရာက္လာသည္မွာမွန္သည္။ ျပည္တြင္းစစ္သည္ ‘အရင္း’ ျဖစ္ခဲ့ၿပီးစစ္၀ါဒသည္ ‘အဖ်ား’ ျဖစ္ခဲ့ သည္။ ပံုေသနည္းမွာ “အရင္းလွဲ - အဖ်ားထင္းျဖစ္”။

သို ့ေသာ္လက္ေတြ ့တြင္ဤပံုေသနည္းသည္ျပႆနာကိုမေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့။ ဘာ ေၾကာင့္နည္း။ ျပည္တြင္းစစ္သည္စစ္၀ါဒကို (ဘက္ႏွစ္ဘက္စလံုးတြင္) ေရွ  ့ တန္းေရာက္ေအာင္တြန္းပို ့ေပးခဲ့သည္။ သုို ့ေသာ္စစ္၀ါဒသည္ေရွ  ့တန္းသို ့ ေရာက္လာၿပီးေသာအခါတြင္ကား“အက်ိဳး”က “အေၾကာင္း” ျပန္ျဖစ္လာ ေတာ့သည္။ စစ္၀ါဒေၾကာင့္ပင္ျပည္တြင္းစစ္ဆက္၍ျဖစ္ေနျပန္သည္။

စစ္၀ါဒသည္ဘက္ႏွစ္ဘက္စလံုးတြင္ရိွေနေသာေၾကာင့္ဒီမိုကေရစီျဖင့္ႏွစ္ ဘက္စလံုးတြင္အစားထိုးရလိမ့္မည္။ သို ့ေသာ္အာဏာလက္ရိွအေပၚစီးျဖစ္ ေနေသာအစိုးရဘက္ကပီျပင္ေသာဒီမိုကေရစီစံနစ္ကိုဦးစြာအလ်င္ ‘အခ်ိန္ မျဖံဳးဘဲ’ ထူေထာင္ရေပမည္။

ဤေနရာတြင္ ‘ဒုတိယ’ သို ့မဟုတ္ေနာက္ထပ္ ‘ခလုပ္ကန္သင္း’ကို ထပ္ေတြ ့ လာရသည္။ ဤဒုတိယခလုပ္ကန္သင္းကိုျပတ္ျပတ္သားသားမေက်ာ္လႊားႏိုင္ လွ်င္ဒီမိုကေရစီေအာင္ျမင္မည္မဟုတ္ဟုတထစ္ခ်ေျပာႏိုင္သည္။

၄င္းမွာအျခားမဟုတ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္ေဟာင္းျဖစ္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္ ေဟာင္း၏ပုတ္သိုးေနေသာအစိပ္အပိုင္းမွာအဂတိလိုက္စားမႈျဖစ္သည္။ ထို ့ ေၾကာင့္လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိုဘယ္ေတာ့ႏွိမ္နင္းမွာလဲဟုျဖင့္ျပတ္ျပတ္သားသားေမးရေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

ဤသို ့ေျပာသျဖင့္ဦးသိန္းစိန္အစိုးရသစ္ကဒါကိုမသိဘူးဟုမဆိုလို။ သိ၍ပင္ clean government, good government ဆိုတာေတြအေစာႀကီးကတည္း ကေျပာထားသည္။ ျပႆနာမွာျပတ္ျပတ္သားသားႏွိမ္နင္းမျပေသးျခင္းျဖစ္ သည္။

အစိုးရဌာနမ်ား၊ ရံုးမ်ားတြင္လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ားဖံုးကြယ္ေသာနည္းျဖင့္ က်င့္သံုးေနၾကသည္။ အမ်ားဆံုးသံုးေနၾကေသာနည္းမွာ၀န္ေဆာင္မႈ (service) ကိုပြဲစားမွတဆင့္လက္ခံ၍ေဆာင္ရြက္ေပး ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤ နည္းကိုျပည္တြင္းတြင္သာမကစကၤာပူရိွျမန္မာသံရံုးလိုေနရာမွာပင္ သံုးစြဲေနသည္အထိတြင္က်ယ္ေနသည္။

ပြဲစားမသံုးဘဲတိုက္ရိုက္လာသူမ်ားကိုအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပ၍ျငင္းပါယ္ျခင္း၊ အခ်ိန္ၾကန္ ့ၾကာေအာင္ပညာျပျခင္းမ်ားျပဳၾကသည္။ဤနည္းျဖင့္ပြဲစားအတြက္ ပါထပ္ေဆာင္းေပးရကာပို၍ႀကီးေလးေသာလာဘ္စားမႈဒဏ္ကိုျပည္သူေတြခံ ေနၾကရသည္။ အစိုးရရံုးမ်ား၊ ဦးစီးဌာနမ်ားေရွ ့တြင္၊အနီးအနားလၻက္ရည္ဆိုင္ မ်ားတြင္ပြဲစားေတြေျခခ်င္းလိမ္ေနသည့္ေခတ္သက္တမ္းရွည္လြန္းလွၿပီ။

ျဖစ္ႏိုင္လွ်င္လႊတ္ေတာ္က‘ရံုးပြဲစားမ်ား’ ႏွိမ္နင္းေရးဥပေဒတရပ္ႏွင့္ ‘ထိုရံုးမ်ား’ အနီးတ၀ိုက္ (ဥပမာ အကြာအေ၀းတစ္ခုအတြင္း) လၻက္ရည္ဆိုင္မဖြင့္ရဟူ ေသာဘုိင္ေလာ (bylaw) မ်ိဳးကိုသက္ဆိုင္ရာျမဴနီစပယ္လီတီမ်ားကပါျပဌန္း သင့္ကျပဌန္းေပးဘို ့လိုအပ္ေကာင္းလိုအပ္လိမ့္မည္။

ပြဲစားမသံုးဘဲ၀ိနည္းေရွာင္၍လာဘ္ေတာင္းယူနည္းတမ်ိဳးမွာစာရြက္စာတမ္း ေၾကးေတာင္းျခင္းျဖစ္သည္။ စာရြက္စာတမ္းေၾကး (ဥပမာမိတၱဴကူးရန္စကၠဴ တစ္ထုပ္ဖိုး ၆၀၀၀ိ) ကိုစာေပစီစစ္ေရးရံုးလိုမ်ိဳးကမီဒီယာသမားမ်ားလုိလူမ်ိဳး ထံမွပင္ေတာင္းတတ္ရာသာမန္ျပည္သူမ်ားအတြက္ကားဆိုဘြယ္ရာမရိွ။

ေက်ာင္းမ်ားတြင္ကားအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျပ၍အလႉခံပံုးေထာင္ၾကသည္။

အရာထမ္းအဆင့္ေတြကားအိမ္မွာပင္အကန္ေတာ့ခံသည္။ လူျမင္ခံစရာမလို။ သို ့ေသာ္ကန္ေတာ့ခဲ့ရသူေတြကျပန္ေျပာၾကသည္ခ်ည္း။ လြန္ခဲ့ေသာ၂ႏွစ္က သတင္းေထာက္မိန္းကေလးတစ္ဦးကိုနာမည္ေက်ာ္သရုပ္ေဆာင္တစ္ဦးက လူပံုအလည္၌ပါးရိုက္၊ကုတ္ဖဲ့ခဲ့သည္။  ထိုအမႈယခုတိုင္ေသာင္မတင္ေရမက် ျဖစ္ေနသည္။“လူႀကီးဆီ၀င္ထားၿပီးသြားပါၿပီ”ဟုထိုသရုပ္ေဆာင္ကေျပာသည္ ဟုသိခဲ့ရရာဘယ္လူႀကီးျဖစ္မည္ကိုစဥ္းစားၾကည့္ႏိုင္သည္။ တရားေရးမ႑ိဳင္ သည္မိမိကိုယ္တိုင္ကတည့္မတ္ရမည္သာမကအုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑ (executive branch) ၏ၾသဇာေလာင္းရိပ္ေအာက္မွလည္းလြတ္ေျမာက္ခ်ိန္တန္ၿပီ။ ယခု ထိုအခ်က္အေရးႀကီးပံုစတင္အသံျပဳလာၾက၍ေက်နပ္ပါသည္။

အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာသံုးရပ္တို ့အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ထိမ္းေက်ာင္းေရး (check and balance) ကို လက္မခံႏိုင္ေသးသူေတြဌာနအသီးသီးတြင္အင္ ႏွင့္အားႏွင့္ရိွေနၾကေသးသည္ကိုျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌဦးေရႊမန္းကအတိအလင္းထုတ္ေျပာသြားၿပီ။ ဤျပႆနာရိွေနသည္ဆိုတာႏွင့္မျဖစ္မေနေက်ာ္ လႊားမွျဖစ္မည္ဆိုတာကိုပထမဆံုးအႀကိမ္ထုတ္ေျပာလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

လက္ရိွ ရံုးအကူမွသည္၀န္ႀကီးအထိျဖစ္ေသာအစိုးရယႏၱရားကိုေမာင္းႏွင္ေန
ေသာ၀န္ထမ္းစုႀကီးသည္ေခတ္ေဟာင္းမွေတာက္ေလွ်ာက္ပါလာေသာ
အင္အားစုေဟာင္းႀကီးျဖစ္သည္။ သူတို ့အမ်ားစုသည္စစ္အႏြယ္၀င္မ်ား၊ မကင္း ရာမကင္းေၾကာင္းမ်ားျဖစ္ၾကကာအရည္အခ်င္းထက္ႏိုင္ငံေရးအရသစၥာခံမႈ
(political loyalty) အဓိကထား၍စုေဆာင္းယူ(recruited) ခဲ့ၾကသည္ျဖစ္ရာ ပင္ကိုယ္သဘာ၀အရတည္ဆဲအေျခအေန၌စားသာေနသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
(benefiting from the status quo)။ သူတို ့ကိုသက္ညွာေန၍မျဖစ္ႏိုင္။

လာဘ္စားမႈသည္ျမန္မာ့လူ ့အဖြဲ ့အစည္းတစ္ခုလံုးတြင္ကင္ဆာေရာဂါသဖြယ္ အျမစ္တြယ္ေနၿပီျဖစ္ရာကုစားဖို ့မလြယ္သလိုေက်ာသားရင္သားခြဲျခား၍ညွာ
ေနလွ်င္လည္းတိုက္ဖ်က္ႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္။ မႏွစ္ကဒဂံုၿမိဳ ့သစ္အေရွ ့ပိုင္း တြင္ဆယ္တန္းေအာင္၍ဗိုလ္သင္တန္းသြားေလွ်ာက္ေသာလူငယ္ကေလး တစ္ဦးသည္အရည္အခ်င္းစစ္အဆင့္ဆင့္ေကာင္းစြာေအာင္ျမင္ပါလွ်က္ေရြး ခ်ယ္ရန္အတည္ျပဳလက္မွတ္ထိုးရမည့္သူကေငြေလးသိန္းေတာင္းသည္ကို မေပးႏိုင္သျဖင့္အိမ္ျပန္လႊတ္ျခင္းခံရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသားေဟာင္းမ်ားအလည္အပါတ္ျပန္လွ်င္ေဆြ
မ်ိဳးသားခ်င္းမ်ားအိမ္တြင္တည္းခိုႏိုင္သည္။ ဧည့္စာရင္းကိုၿမိဳ ့နယ္လ.၀.ကမ်ားတြင္တိုင္ၾကားရ သည္။ဖ်မ္းမွ်ေၾကးလၻက္ရည္ဘိုးမွာက်ပ္ငါးေသာင္းျဖစ္သည္။
တခါတရံမိတၱဴကူးခႏွင့္စာရြက္စာတမ္းေၾကးသပ္သပ္ထပ္ေတာင္းသည္။
နယ္ၿမိဳ ့ကေလးမ်ားတြင္ဆိုလွ်င္အေၾကာင္းတစ္ခုခုျပ၍က်ပ္တစ္သိန္းအထိအလႉခံယူတတ္သည္။

အလားတူဥပမာမ်ားေရးျပေနလွ်င္ဆံုးႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ေစာ၍ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ကာေအာင္ျမင္ေနၾကေသာ အိမ္နီးခ်င္းတရုပ္ႏွင့္ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံတို ့တြင္အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားေသာအ ရာထမ္းအဆင့္မ်ားကိုရာထူးမွျဖဳတ္ပစ္ယံုမကထိေရာက္စြာရာဇ၀တ္ေၾကာင္း အရအေရးယူအျပစ္ေပးေနေလသည္။တရုပ္ျပည္တြင္ထိုကဲ့သို ့ေသာပုဂၢိဳလ္ မ်ားသည္အာဏာရကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္ျဖစ္ေနလွ်င္လူပံုအလယ္တြင္(တစ္ႀကိမ္ မက) ကြပ္မ်က္သည္အထိအေရးယူျပခဲ့ဘူးသည္။ 

တရုပ္အစိုးရသည္မူးယစ္ ေဆး၀ါးေရာင္း၀ယ္ေဖါက္ကားသူမ်ားႏွင့္လာဘ္စား
သူအရာရိွမ်ားကိုႏိုင္ငံတကာလူ ့အခြင့္အေရးအဖြဲ ့မ်ားကန္ ့ကြက္ခ်က္မ်ားရိွေန
လင့္ကစားကြပ္မ်က္ပစ္သည့္နည္းျဖင့္ထိထိေရာက္ေရာက္ႏွိမ္နင္းေနသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ကားယခင္တေလာကတနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုရာထူးမွ
တိပ္ဆိပ္စြာဖယ္ရွားပစ္ယံုျဖင့္အဆံုးသပ္သြားခဲ့သည္။ ဤသည္မွာဦး ေန၀င္း၏ဆိုရွယ္လစ္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းကရိွခဲ့ေသာပံုစံေဟာင္းႀကီး ျဖစ္သည္။ အဂတိလိုက္စားမႈကိုတိုက္ဖ်က္ျခင္းမမည္ယံုသာမကပို၍အတင့္ ရဲလာေအာင္အားေပးရာပင္ေရာက္သည္။အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ
သည္အေရးယူလည္းမခံရ၊မတရားရွာေဖြထားေသာဥစၥာဓနမ်ားလည္းသိမ္းဆည္းမခံရ
ဘဲတစ္သက္စာအထုပ္ပိုက္၍ရာထူးမွဖယ္ေပးလိုက္ယံုႏွင့္ ၿပီးသြားႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ 

ဤနည္းျဖင့္အေရးယူျခင္းသည္အျခားသူ မ်ားကိုအားက်ေစ၊ အတုယူလာေစသည္။
ႏွိမ္နင္းရာမေရာက္။

လာဘ္စားမႈမ်ားသည္ေဘာဂေဗဒသေဘာအရလက္ေျပာင္းလက္လႊဲစားရိပ္ (Transaction cost) ကိုပိုႀကီးျမင့္ေစသျဖင့္တိုးတက္ဖြံ ့ၿဖိဳးမႈႏႉံး (growth-rate and development) ကိုထိခိုက္သည္။ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံလုပ္ကိုင္လိုစိတ္ ကိုလည္းပ်က္ျပားေစသည္။

သာမန္ျပည္သူမ်ားအတြက္အစိုးရဆိုသည္မွာသူတို ့ႏွင့္ထိေတြ ့ေနေသာ က်မၼာေရး၊ ပညာေရးဌာနမ်ား၊ စည္ပင္၊ လ.၀.က၊ ေထြ/အုပ္၊ က.ည.န၊ လွ်ပ္စစ္၊ ရဲ၊ တရားရံုးစသည့္ဌာနမ်ားႏွင့္၀န္ထမ္းသာမ်ားျဖစ္သည္။ အစိုးရ အေပၚၾကည္ညိဳစိတ္၊ယံုၾကည္အားကိုးစိတ္ႏွင့္အစိုးရ၏ေပၚလစီမ်ားကိုအား ႀကိဳးမန္တက္အေကာင္အထည္ေဖၚလိုစိတ္မ်ားသည္အဂတိလိုက္စားေသာ ၀န္ထမ္းမ်ားေၾကာင့္ဘယ္ေသာအခါမွေပၚလာလိမ့္မည္မဟုတ္။ 
လူထုပါ၀င္မႈ (mass participation)ကိုအားျပဳေသာဒီမိုကေရစီႏွင့္ကားအလွမ္းေ၀းသည္။  

အစိုးရကသာဒီမိုကေရစီေဖၚေဆာင္ေရးကိုပီီပီျပင္ျပင္လွ်င္ျမန္ေသာႏႈံးျဖင့္ လုပ္ျပႏိုင္လွ်င္စစ္ၿပိဳင္ေနၾကေသာတိုင္းရင္းသားမ်ားၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူလိုစိတ္ပို ႀကီးမားလာလိမ့္မည္။ လက္ရိွတြင္ပင္အစိုးရကဦးေဆာင္ေသာႏိုင္ငံေရးလမ္း ေၾကာင္းကိုလက္ခံ၍လႊတ္ေတာ္ထည္းေရာက္ေနေသာတိုင္းရင္းသားေတြရိွ ေနၿပီျဖစ္သည္။ လႊတ္ေတာ္ထည္းကတိုင္းရင္းသားမ်ားႏိုင္ငံေရးအရပိုခရီး တြင္လာသည္ႏွင့္အမွ် တိုင္းရင္းသားတို ့အက်ိဳးစီးပြားကိုမည္သူကတကယ္ ကိုယ္စားျပဳသနည္း - လက္နက္ကိုင္ေနသူမ်ားကလား၊ ဥပေဒျပဳေနသူမ်ား ကလားဆိုသည့္ေမးခြန္းေမးသံပိုက်ယ္ေလာင္လာလိမ့္မည္။

လက္နက္ကိုင္ေျဖရွင္းေရးနည္းလမ္း၏တရား၀င္မႈယုတ္ေလွ်ာ့သြားလိမ့္မည္။ ေဒသခံျပည္သူမ်ားကိုယ္တိုင္ကလက္နက္ႏွင့္ဒီမိုကေရစီလဲရန္ဖိအားေပးလာ ၾကလိမ့္မည္။ ထို ့ေၾကာင့္က်ိမ္းေသၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏိုင္သည့္နည္းလမ္းသည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ ့အစည္းအသီးသီးအားအခြင့္အေရးအမ်ိဳးမ်ိဳး (concessions) ေပး၍သိမ္းသြင္းသည့္နည္းမဟုတ္ဘဲဒီမိုကေရစီကိုအရိွန္ႏႉံး
ေကာင္းေကာင္းျဖင့္ပီပီျပင္ျပင္တည္ေဆာက္ျပရန္ျဖစ္သည္။

သို ့ဆိုလွ်င္လမ္းခရီးတြင္ခလုပ္ကန္သင္းျဖစ္ေနေသာအရာမ်ားကိုျပတ္ျပတ္သား
သားဖယ္ရွားပစ္ရန္ျဖစ္သည္။ အစိုးရသစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားမၾကာခဏ
ေျပာေနေသာေနာက္ေၾကာင္းျပန္၍မလွည့္ေတာ့ပါဆိုသည့္စကားကိုသက္
ေသျပႏိုင္ရန္မွာေရွ ့ခရီးတြင္ကန္ ့လန္ ့ခံေနေသာခလုပ္ကန္သင္းမွန္သမွ်ကို ရွင္းပစ္ရလိမ့္မည္။

ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္

Hillary Clinton's " To do list " on Burma trip

 

  Myint Shwe

  November 28, 2011

  What Secretary of State Hillary Clinton will ask the Burmese 
  President, Thein Sein, when she arrives Burma on November 30th.

  No doubt, release of political prisoners will come first to her mind. 
  Then she would insist on speeding up things remaining to complete 
  the democratic reform.

  That is right. But what are they. Mrs. Clinton needs an exact shopping list in hand. 
  The Burmese will try to impress her team showing their newly built jungle capital, 
  Nay pyi daw, along with the brand new Assembly of the Union in sessions and
  probably, the replica of Shwedagon Pagoda, the country’s most sacred shrine.

  She must not be led by distractions, should gain net results from the trip.  
  Here is a brief homework prepared for Secretary Clinton ready to use in her trip.

  So far, Burma has done less in comparison with credits it has won recently. 
  Aung San Suu Kyi has awarded the biggest one by way of her decision to 
  re-register her party and stand in the by-election. It is her who has given 
  generously - not the new Government to her – in return for its promises to 
  the people and cordiality shown to her as different from Gen. Than Shwe’s days. 
  Suu Kyi’s cooperation has given the ex-generals the much needed legitimacy 
  of their political reform named, Roadmap.  

  There is still nothing solid to say that Burma has moved a good distance. 
  Here are the facts. No citizen owned independent daily newspaper is allowed to publish yet. 
  Foreign media is piloted to come in to cover Government occasions. 
  But the domestic media is still heavily censored. The notorious Press 
  Scrutiny Board - the one even its own ‘reform-friendly’ boss once 
  admitted that it should not exist anymore - is still there.

  Thein Sein’s recent disclosure made in Bali to the Burmese language media is discouraging. 
  He categorically rejected the notion of ‘political prisoners’ and hinted no date of their release. 
  There also is still no fixed date for the by-election which Suu Kyi’s NLD has decided to enter. 
  The new constitution needs to revise drastically, her declared reason to enter the game.

  Worse, the state bureaucracy remains intact. This Socialist era relic is 
  saturated with military families, notoriously corrupt and deadly predatory to 
  ordinary citizens. There is no media coverage on due punishments on corrupted 
  high officials like in China and Vietnam. Because there are no such punishments yet. 
  Thein Sein, himself ex-General, who wishes his Government to be ‘clean’ and ‘good,’ 
  can do nothing without removing those who are benefiting from the status quo. 
  Burma’s regime change from above contains too many of continuity within the change.

  Ask them to release the remaining prisoners - now. Ask for the early date for the 
  by-election to enable Suu Kyi enters the legislature. She has picked up the generals’ 
  gauntlet thrown on her table. Technicality is no excuse of delay.

  The Civil war is still fighting in the peripheries. Washington should ask the Burmese 
  Government to unilaterally halt the operations first. The current ‘shooting and talking 
  simultaneously’ tactics may achieve Government’s military aim. But it is detrimental 
  to the permanent national reconciliation.

  One US Administration official said that the trip is ‘about Burma, not about China.’ 
  Good, but few would buy that. Obama’s speech in the Australian Parliament is still   
  resonating in the region. The November 18^th editorial of the Global Times, thought 
  to be the mouthpiece of Chinese Communist Party leadership, warned small Asian 
  states cannot have both the benefits from economic integration with China and 
  anti-Chinese mindsets espoused by alliance with Washington.

  Clinton should put Burma’s China and North Korea connections at the bottom of her list. 
  Any expert will say Burma is at least 20 years away from any kind of weapon status 
  the West would care.

  The Burmese Government is too opaque on budgetary issues. Defense spending and 
  expenditure for the new capital construction are said to have special budgets 
  separated from the national sum and out of public knowledge. Multibillion dollar 
  mega projects like Chinese hydro power dams are infamous for their big chunks of 
  brokerage collected by regime cronies.

  Clinton’s visit should herald to address these issues before expecting any resumption 
  of economic and humanitarian assistance. Time has also arrived to realistically set 
  the policy on sanctions and tell them what is in Washington’s mind about it.

  Finally, assuming Aung San Suu Kyi, the dame of Burmese democracy movement, 
  will be recruited to the Government eventually by somehow, Washington should 
  seriously reconsider to restore full diplomatic ties with the country to re-accommodate 
  bilateral relations similar to the pre military era. Mrs. Clinton should discuss about it with 
  Nay Pyi daw.

အတြင္း၀န္ရုံးေဟာင္းသည္ျပတိုက္ျဖစ္သင့္

ေအာက္တိုဘာ ၁၈
အတြင္း၀န္ရုံးေဟာင္းသည္အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈသမိုင္းျပတိုက္ျဖစ္သင့္

ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ၀ိတိုရီးယန္းေခတ္ဗိသုကာလက္ရာ (Victorian era architecture)အေဆာက္အအံုမ်ားအနက္ထုထည္အႀကီးမားဆံုး
ျဖစ္ေသာအတြင္း၀န္မ်ားရံုးေဟာင္း (Old Secretariat) ကို စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအထူးသျဖင့္ ေဟာ္တယ္လုပ္ငန္း အျဖစ္ေျပာင္းလဲလုပ္ကိုင္ႏိုင္ေစရန္ပုဂၢလိကရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံ မည့္သူမ်ားသို ့တင္ဒါစံနစ္ျဖင့္ေလလံပစ္ေတာ့မည္ဟုသိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ၿမိဳ ့ေတာ္ေဟာင္းရန္ကုန္ၿမိဳ ့သည္နယ္ခ်ဲ ့ဆန္ ့က်င္ေရး အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈႏွင့္ဆက္စပ္ေနေသာသမိုင္း၀င္ အေဆာက္အအံုမ်ားေသာၿမိဳ ့ျဖစ္သည္။

အတြင္း၀န္မ်ားရံုးေဟာင္း၊ ဟိုက္ကုတ္၊ ဂ်ဴဗလီေဟာ၊ ကြန္တီနင္တယ္၊ ဆိုရန္တိုဗီလာ၊ ၿမိဳ ့ေတာ္ခမ္းမ၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ အင္းစိန္ေထာင္၊ ေရႊတိဂံုေစတီ -

ေက်ာင္းသားသမဂၢအေဆာက္အဦးကား ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ကတည္းကမရိွေတာ့။

ဂ်ဴဗလီေဟာႏွင့္ကြန္တီနင္တယ္တို ့ကို ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကေနာက္ဆံုးျမင္ခဲ့ၾကရ သည္။

ကြန္တီနင္တယ္၏ေနရာတြင္ယခု Traders Hotel ျဖစ္ေနၿပီ။ 
ဂ်ဴဗလီရံု ကားအစရွာမရၿပီ။

စစ္ၿပီးစကဗိုလ္ခ်ဳပ္တို ့အမ်ိဳးသားစီးပြားေရးစီမံကိန္းေရးဆြဲ ရာ ဆိုရန္တိုဗီလာမွာသတင္းစာသင္တန္းေက်ာင္းခဏျဖစ္လုိက္ၿပီးယခုပုဂၢလိ ကကုပၼဏီတစ္ခု (DHL) ကအသံုးျပဳေနသည္။

ေဟာ္တယ္လုပ္ငန္းစသည္မ်ားလုပ္ကိုင္ေစရန္ပုဂၢလိကသို ့တင္ဒါေခၚ၍လႊဲ ေျပာင္းေပးမည္ဆိုေသာ
အတြင္း၀န္ရံုးေဟာင္းသည္ၿဗိတိေခတ္ဗမာျပည္အစိုးရရံုးစိုက္ရာ ျဖစ္သည္။ (seat of Government)

သမိုင္း၀င္အေဆာက္အအံုမ်ားအနက္အတြင္း၀န္ရံုးေဟာင္းသည္
ကၽြႏု္ပ္တို ့အမ်ိုဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးသမိုင္း၏ျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္လိမ္းက်ံထားသည္။
အတြင္းတစ္ ေနရာ၌အမ်ိဳးသားအာဇာနည္ႀကီးမ်ားက်ဆံုးရာတကယ့္သင္းခ်ိဳင္းျဖစ္ေသာ အခန္းတစ္ခန္းရိွသည္။ထို ့ေၾကာင့္ကိုလိုနီအစိုးရကေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္ေသာ္လည္း
ကၽြႏု္ပ္တို ့၏သမိုင္း၀င္အမ်ိဳးသားအေမြအႏွစ္တစ္ခု (a national heritage)ျဖစ္ေနကာအတြင္း၀န္မ်ားရံုးေဟာင္းသည္ သူ ့အလိုလိုပင္အမ်ိဳး သားေရးလႈပ္ရွားမႈျပတိုက္ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္သည္။

ေနာင္လာေနာက္သားမ်ားကကၽြႏု္ပ္တို ့၏ဘိုးဘြားမ်ား (Nation founding fathers) ေသြးႏွင့္ေပးဆပ္ခဲ့ၾကေသာနယ္ခ်ဲ ့ဆန္ ့က်င္ေရး အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးသမိုင္းကိုယံုတမ္းစကားအျဖစ္ မမွတ္ယူေစခ်င္လွ်င္၊ စာအုပ္ထည္း မွာသာမက၊ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္လက္ညိဳးထိုး၍သက္ေသျပစရာရာဇ၀င္တြင္ သည့္အေဆာက္အအံုမ်ားကို ထာ၀ရတယုတယ ထိမ္းသိမ္းထားဘို ့လိုအပ္သည္။

၄င္းအတြက္အမ်ိဳးသားေရးအေမြအႏွစ္မ်ားထိမ္းသိမ္းေရးေဖါင္ေဒးရွင္း (National Heritages Foundation) တစ္ခုရိွသင့္သည္။

ထို ့ျပင္အမ်ားျပည္သူတို ့သြားလာ၀င္ထြက္ထိေတြ ့၍ေလ့လာစရာအျဖစ္ လက္လွမ္းမွီေအာင္ႏိုင္ငံေတာ္ကစီမံေပးရမည္။ ပုဂၢလိကပိုင္ျဖစ္ေနလွ်င္ပင္ ႏိုင္ငံေတာ္ကအလႈခံ၍၄င္း၊ ၀ယ္ယူ၍၄င္းအမ်ားျပည္သူအတြက္ျဖစ္ေစရမည္။

အသစ္ေဆာက္ေသာေခတ္မွီအေဆာက္အအံုမ်ားသည္ပို၍သစ္လြင္ခိုင္ခန္ ့ ေကာင္းခိုင္ခန္ ့မည္။သို ့ေသာ္သမိုင္းတန္ဘိုးမရိွ။

သမိုင္း၀င္ၿပီးသားအေဆာက္အအံုမ်ားကိုအမ်ိဳးသားျပတိုက္အျဖစ္အသံုးျပဳႏိုင္ခြင့္
သည္ႏိုင္ငံတိုင္းေပါေပါမ်ားမ်ားရႏို္င္ေသာအခြင့္အေရးမဟုတ္။ေျပာင္းျပန္အားျဖင့္
မထင္မရွားအေဆာက္အအံုတစ္ခုခုကိုသမိုင္း၀င္ျဖစ္ေစခ်င္၍ျပတိုက္အျဖစ္သံုးကာ
တန္ဘိုးျမင့္ယူၾကသည့္အျဖစ္ကပိုမ်ားသည္။

ဤအေဆာက္အအံုမ်ိဳးကိုေလလံတင္ေရာင္းခ်၍ေဟာ္တယ္လုပ္လိုက္လွ်င္အ မ်ားျပည္သူႏွင့္မသက္ဆိုင္ေတာ့။ ပုဂၢလိကပိုင္ပစၥည္းျဖစ္သြားၿပီ။ မည္မွ်ပင္ စည္းကမ္းခ်က္ေတြႏွင့္လႊဲေျပာင္းေပးသည္ဆိုေစ အေႏွးႏွင့္အျမန္သူ ့စီးပြားေရးအတြက္လိုအပ္ခ်က္ အတိုင္းျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲပစ္ေတာ့မည္။

နမူနာအားျဖင့္မဟာဗႏၶဳလမ္းေပၚက T. Juma အေဆာက္အဦး (ပုဂၢလိကပိုင္) ႏွင့္ Rowe Co. တို ့သည္ ေစ်းဆိုင္မ်ားႏွင့္ ကုပၼဏီမ်ား၏ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးငယ္ မ်ားဖံုးလႊမ္းကာ
အလြန္အရုပ္ဆိုးေသာျမင္ကြင္း(eyesore) ျဖစ္ေနသည္သာ မကၿမိဳ ့၏က်က္သေရ ကိုပါပ်က္စီးေနေစသည္။

ရန္ကုန္သို ့ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေရာက္လာေသာမေလးရွားလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးကဆိုလွ်င္ - “ ရန္ကုန္သည္ ယခင္ ကြာလာလန္ပူ ကိုသတိရေစသည္၊ တစ္ၿမိဳ ့လံုးသည္ဆင္းရဲသားမ်ား ေနေသာ က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္ အႀကီးစားႀကီးတစ္ခုလိုျဖစ္ေနသည္ (Yangon looks like one big slum) ”’ ဟုပင္မွတ္ခ်က္ခ်ဘူးသည္။

လက္ရိွေစ်းကြက္စီးပြားေရးစကတည္းကလူေနၿမိဳ ့ျပဧရိယာမ်ား (urban areas) ႏွင့္ အလွမ္းမေ၀းေသာႏိုင္ငံပိုင္ေျမမ်ားကို အမ်ားျပည္သူအတြက္ အပမ္းေျဖစရာပန္းျခံေျမမ်ား (Public recreational parks) အျဖစ္မဖန္တီးဘဲ ခ်မ္းသာသူမ်ား အတြက္ေဂါက္ကြင္း (golf courses) မ်ား အျဖစ္ေျပာင္းလဲေပး ေနသည္မွာအေတာ္မ်ားေနၿပီျဖစ္သည္။

ယခုတဖန္လူခ်မ္းသာမ်ား (အထူးသျဖင့္ႏိုင္ငံျခားမွလာ မည့္လူခ်မ္းသာမ်ား) ၾကံၾကံဖန္ဖန္ဇိမ္ခံစရာအျဖစ္အမ်ိဳးသားေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာအေဆာက္ အအံုမ်ား ကိုေဟာ္တယ္မ်ားအျဖစ္ေျပာင္းလဲေပဦးမည္။

အတြင္း၀န္ရံုးကိုေရာင္းစားမည့္အၾကံကိုမဟန္ ့တားႏိုင္လွ်င္ေနာက္မၾကာခင္ဟိုက္ကုတ္ (ယခုတရားရံုး) လည္းေနာက္ကလိုက္ရဖို ့ရိွ သည္။ အေၾကာင္း မွာဗိသုကာလက္ရာေခတ္ခ်င္းတူေသာ ဟိုက္ကုတ္သည္္ အတြင္း၀န္ရံုးထက္ ပင္ပို၍အကြက္အကြင္းေကာင္း (prime location) သည္။ ျပည္ေထာင္စုအ ဆင့္အစိုးရဌာနမ်ား ကိုေနျပည္ေတာ္သို ့ေရႊ ့ေျပာင္းေနသည့္အေၾကာင္းျပ ခ်က္ေကာင္းလည္းရိွေနသည္။

အေနာက္နယ္ခ်ဲ ့ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားသည္ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးအတြင္းက်ဆံုးသြား
ေသာကမၻာအႏွံ ့ရိွသူတို ့၏စစ္သည္ေတာ္မ်ားျမဳတ္ႏွံရာသင္းခ်ိဳင္းမ်ားကို
ယေန ့အထိအျမတ္တႏိုးအေ၀းမွလွမ္း၍ေငြကုန္ေၾကးၾကခံ ကာေစာင့္ေရွာက္ေနၾကသည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို ့ကားကိုယ္ပိုင္အမ်ိဳးသားအေမြအႏွစ္အေဆာက္အအံု မ်ားကိုေရာင္းစား၊ငွားရမ္းစားရန္ၾကံစည္ေနၾကၿပီ။ အျမင္တိုေတာင္းေလစြ။

မည္မွ်လူၾကားေကာင္းေအာင္အေၾကာင္းျပေစကာမူ တစ္နပ္စားဉာဏ္သာျဖစ္သည္။

ေရွးေဟာင္းဘုရားေစတီပုထိုးမ်ားသည္ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသားအေမြအႏွစ္မ်ားျဖစ္သကဲ့သို ့
ကိုလိုနီေခတ္ေဟာင္းလက္က်န္အေဆာက္အအံုမ်ားသည္ လည္းႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာအမ်ိဳးသားအေမြအႏွစ္မ်ားပင္ျဖစ္ၾကသည္။

သမိုင္း၀င္ေရွးေဟာင္းပစၥည္းမ်ား၊ဘုရားေစတီမ်ားကိုဌာပနာ တိုက္ေဖါက္၍ခိုးကာျပည္ပသို ့ထုတ္၍ေရာင္း စားသူမ်ားကိုႀကီးေလးေသာရာဇ၀တ္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ၾကသည္။

သမုိင္း၀င္အေဆာက္အအံုမ်ားကိုေပါ့ပ်က္ေသာရည္ရြယ္ ခ်က္ျဖင့္အသံုးခ်မည့္သူမ်ားထံေရာင္းစားျခင္းမွာ လည္းသဘာ၀ခ်င္းတေထ ရာတည္းျဖစ္သည္။

သို ့ေသာ္ထိုကိစၥကိုမူတရား၀င္ဟုသတ္မွတ္ေနၾကသည္။

ေခတ္ေပၚ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတာ္ (nation-state) တိုင္းတြင္အမာခံေက်ာရိုးအျဖစ္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒ (nationalism) တရပ္ရိွစီၾကသည္။ 
[လူမ်ိဳးေပါင္းစံုျဖင့္တည္ေထာင္ထားေသာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု တြင္ပင္ အမ်ိုုဳးသားေရး ၀ါဒႏွင့္ညီမွ်ေသာတိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္၀ါဒ - patriotism ရိွသည္။]

အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒသည္သမိုင္းဘာသာရပ္ (History) ေပၚတြင္အေျခစိုက္ရသည္။

အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကိုေနာက္မ်ိဳးဆက္သို ့လက္ဆင့္ကမ္းရာတြင္သမိုင္း ဘာသာရပ္မပါလို ့မျဖစ္။

သမိုင္းကိုသင္ရာတြင္စာအုပ္စာတမ္းမ်ားခ်ည္း သက္သက္ျဖင့္ မလံုေလာက္။သမိုင္း၀င္ေနရာမ်ား (historic sites) ႏွင့္ သမိုင္း၀င္အေဆာက္အအံုမ်ား (historical structures) မ်ား လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ျပစရာမ်ား မ်ားရိွေလပိုေကာင္းေလျဖစ္သည္။

ထိုေၾကာင့္ထိုအရာမ်ားကိုအပ်င္းေျပရံုၾကည့္မည့္၊ ဇိမ္ခံမည့္ႏိုင္ငံျခားဧည့္သည္ မ်ားအတြက္ထက္ ကၽြႏု္ပ္တို ့ႏိုင္ငံသားလူငယ္မ်ားအတြက္ပို၍လိုအပ္သည္။

ယခုအတြင္း၀န္ရံုးေဟာင္းထုခြဲေရာင္းခ်ေရးကိုစီမံခန္ ့ခြဲမည့္ Myanma Tourism Board (MTB) သည္ဤကိစၥျဖစ္ေျမာက္ေရး ကိုေနာက္ကြယ္က အဓိကတြန္းအားေပးသူျဖစ္လိမ့္မည္ သာမကဘုတ္အဖြဲ ့လူႀကီးမ်ား၏ကိုယ္ က်ိဳးစီးပြားႏွင့္လည္း ယွက္လိမ္ေနႏိုင္သည္။

အဆံုးအျဖတ္ေပးႏိုင္သူမွာရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရျဖစ္ဖို ့မ်ားသည္။

သို ့ေသာ္ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအေနျဖင့္ဤကိစၥကို အမ်ိဳးသားေရးအျမင္ျဖင့္ ၾကား၀င္ဟန္ ့တားေပးေစလိုသည္။

တကယ္တန္းျပည္သူ ့ဆႏၵကိုလိုက္ေလွ်ာ ရန္မွာတရုပ္ႏွင့္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ထားေသာဧရာ၀တီျမစ္ဆံုကဆည္ကိစၥေလာက္ပင္မခက္ခဲ။

ထို ့ထက္ယိုယြင္းေနေသာဤသမိုင္း၀င္အေဆာက္ အအံုအားဆက္၍မ်က္ႏွာလႊဲမေနေတာ့ဘဲျပည္ေထာင္စုအစိုးရက အိႏိၵယမွ၀ိတိုရီးယားေခတ္ဗိသုကာလက္ရာကၽြမ္းက်င္ သူၿမိဳ ့ျပအင္ဂ်င္နီယာမ်ားငွားရမ္းၿပီးမူလလက္ရာ မပ်က္ ထိမ္းသိမ္းထားသင့္သည္။ 

ထို ့ျပင္အမ်ားဆႏၵရိွေနၾကသည့္အတိုင္းအမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈသမိုင္းျပတိုက္ႏွင့္သမိုင္း၀င္မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား သိုမွီးရာပိဋကတ္တိုက္(national archive)အျဖစ္ ခန္ ့ညားစြာသံုးစြဲသင့္သည္။

ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္

Burma - a case of Enlightened despotism?

Feature Essay
Burma: Enlightened Despotism’ or something else?

The world has to receive Burma with open arms these days. Reason is; after decades of intransigence, the country’s long ruling military leaders appear to be politically enlightened. Six months ago, the two decade old junta was replaced with an elected government which vowed to realize the contents of a semi democratic Constitution. The world public is seeing a series of visible feats which can be construed as a thaw of the long frozen political climate of the country of sixty million souls.

Aung San Suu Kyi, Burma’s internationally famed antagonist is mildly elated. Her recent takes on the latest development has somehow endorsed the initiative of the regime. She had reportedly told Bishop Desmond Tutu that “the beginning of change” is in view. If a chapter of world history can be reference, the Burmese episode might as well be a small scale repeat of enlightened despotism in the post-postmodern world of today.
Burma’s military dictatorship is trying to reincarnate into what could be dubbed as ‘constitutional authoritarianism’ laced with sorts of democratic features. Whether this oxymoronic regime can transform and eventually grows into democracy to the full sense of the term remains to be seen. The fate of this historic step now rests on the goodwill and brinkmanship of all characters in the drama. The duration of the whole process and the trajectory may vary depending on the interplays of multiple factor variables such as the regime’s political will, the speed of coming of age of the Burmese civil society, the issues of the state led economic development, and the changing global balance of power.
Objectively Burma’s attempt to tune up itself with the trends of history could be said as positive in character. Neutral observers such as the International Crisis Group (ICG) urged to compliment the Burmese effort rather than hamper or be indifferent. But, in light of past experiences, the Burmese overture received less welcomes from the world publics than expected. The United States, after Special Representative and Policy Coordinator Derrick Michelle’s fact finding mission, extended economic sanctions for another year, meaning it need more hard evidences to be convinced. Assistant Secretary of State Kurt Campbell had reservations. He argued that the initial steps could still be reversed. To him the Burmese Foreign Minister Wunna Maung Lwin assured via his UNGA address last month that steps his government has taken are irreversible. At least, Hillary Clinton is pleased the way President Thein Sein has treated the Burmese opposition leader, Aung San Suu Kyi.
Naturally China praised Burma’s political reform that has taken for too long to happen. Senior General Than Shwe, now retired regime leader, once reportedly had said in one of his visits to Beijing that Burma has a lot to learn and copy from China. Proximity may turn Burma into a beneficiary as well as a victim of the rise of China on the international stage.
In the smaller world, ASEAN is obliged to show recognition of Burma’s changes by awarding the rotational chair by 2014; can be the second time to favor since the award of membership to the club in
1997. Thailand can face tougher competition in the Burma market which received a record $ 20 billion investment last year. Both Thailand and China have invested billions of dollars, building seaports, highways and SEZs on Burma’s Indian Ocean rim as well as in other sectors. For Thailand that the new Thai PM is a Shinawatra may be an advantage for anything between the two countries. Prime Minister Yingluck Shinawatra is visiting Burma, a protocol in the region though.
Inside, people are getting through a ‘regime change from above’, which is a tightly controlled process bent on mitigating political and human costs. Burma is a torn country, if not a failed state, in many ways. The rifts between civilians and the military, the rift between the Burmese majority and the non-Burmese minorities, and that between nationalist ideals of the colonial era born older generations and the rising new generations under the influence of globalization and digital media can instantly be identified. The existing regime cannot fix them by itself since it has been ‘part of the problems’ throughout.
Then, like it or not, talking Burmese politics with Aung San Suu Kyi excluded is impossible. She has been by far the towering figure opposing the regime since the tumultuous days of 1988. Her antagonistic criticisms have caused the regime leaders paranoia and perceived, if her party, the NLD, have the state power, the politics of retribution is a possibility. This has been ‘the reason’ why it took so long for a thaw, according to one regime insider who recently cleaned his breast to the domestic media.
The military has repeatedly attempted to marginalize Suu Kyi. But her fame and political stature rises to a new height internationally each time the authorities persecuted. She has become a measure to test regimes’ sincerity to everyone in the nation. Eventually and ironically it comes down to the point that the regime sponsored political change requires Suu Kyi’s endorsement to be legitimate.
Last month, the world has seen her in news photos posted together with President Thein Sein. She was officially invited to Naypyidaw, Burma’s new capital. A brief official statement was released to the public. Both sides promised to work together shelving differences for the time being. In Rangoon, the former capital and nation’s economic engine, folks wondered whether their country has really turned ‘the corner.’ The 84 years old former dictator Than Shwe was out of sight and out of talks, probably for the good of all.
Thein Sein promised his government will be clean, dedicated toward good governance, and vowed to combat corruptions. He has recruited Western educated experts into his think tank. He patronized workshops on mass poverty, and emphasized the importance of media in the democratization process. Stories previously torn away from pages were in print. Banned foreign websites are released. Expatriates are welcomed home.
Still, promises, gestures and photo-ops have yet to deliver a sea change. The censure of NLD’s legal standing has yet to be revoked. Many of Suu Kyi’s followers and student leaders are still in jails. Street demonstrations are still not permitted. There is no citizen owned private newspapers circulating yet. These ‘easy to grant easements’ are still ‘on hold.’ The explanation given by Minister of Information and Public Relations who heads this office as a Brigadier General since 2002 up to now - as to why these freedoms are ‘on hold’ is characteristically typical of a ‘nanny state.’ The Minister, who also takes
questions from visiting foreign dignitaries, is not only the spokesperson of the regime but also one of the known hardliners.
Certain ex-military turned Ministers are even rude to questions raised by MPs in the legislature openly showing disdain on the nascent civilian power. One recent issue of public concern is on a Chinese hydropower project to be built on one of Burma’s national prides, the 1000 mile long Irrawaddy River, Kipling’s “Road to Mandalay.” The answer given by Minister of Electric Power (1), formerly a Major General, who supervises the said dam project, was quite arrogant that it has sparked a nationwide public anger.
The Constitution per se is a short-changed version of democracy. A clause in it says, ‘The Tadmataw (the military) must participate in the leading role in ‘national politics.’ This is literally translated to be the military holding a portion of the state mechanism, split-up vertically. The new setup is a civilian military hybrid in both the executive and the legislature. A quarter of the seats at the legislature are occupied by officers in green, sent by Commander in Chief who is equal with a Vice President in official status. His successor is to be nominated only by him. Three key ministries of the Government, Home, Defense, General Administration and Border Area Development, are structurally awarded to the military. Military operations against a dozen minority rebel armies widespread in the nation’s rugged peripheries are so far out of the scrutiny or oversight of Government and Legislature. The central government is too ridiculously powerful vis a’ vis provincial and regional governments in the still highly centralized state.

The present mixture raises the question whether the regime is genuinely committed to change?

It needs a brief retrospect dating back to the pre 1988 period. Burma was early among the socialist countries to find out that the command economy capped with one party system is not sustainable. But the Independence era leaders’ overall reform plan came too late and situations got out of hand. The first junta leader, General Saw Maung, had appealed to the country that the army will be temporary, hinted a return to barrack after an election tabled for 1990. But when some voices from the election wining NLD aired a possibility of retributions for the bloods of 1988, not only he was removed by subordinates but also the transfer of power to NLD was dashed. General Khin Nyunt, then junta’s front man known as ‘prince of evil’ in the West, had spelled out a raison d'être for the continued holding of state power.

Characteristically, the coup in 1988 was a ‘guardian coup.’ The first title of the junta, the State Law and Order Restoration Council (SLORC), clearly indicated it. It was redefined to be a ‘modernizing coup,’ with a mission to build a market economy with a matching political system. The junta was renamed, “State Peace and Development Council (SPDC).” Despite the economic sanctions, a ‘developmental state’ with a host of 20 years plans was launched. The socialist economic structure was dismantled by a series of privatization. Foreign investments are invited. Neighbors and natural resources helped. It is remarkable that though sanctions and its own follies yet it did achieve a measure of economic progress.

It is obvious the Burmese military seeks legitimacy by way of economic development. ‘Performance legitimacy’ is not new in the authoritarian East Asia. From Singapore to China - with Vietnam, Taiwan and South Korea in between - political legitimacy is mainly built on economic performance; and elections are largely for external recognition.
Efficient bureaucracy can contribute to political legitimacy. Singapore has an enviable meritocracy. China is trying hard, purging corrupt bureaucrats, sometimes even executing those found guilty of bribery. Vietnam also is fighting corruptions more ferociously than Burma.

Burma’s state bureaucracy is saturated with military families and regime’s clients. It is inflated with junk staffs, redundant functions and replicated departments. Employment has been made conditional to political loyalty, a step that enabled the junta grew into a regime. The national scale political appointments in the state bureaucracy for a very long time caused efficiency badly eroded and corruptions grown out of control. In all Government ministries, bribes constituted state employees’ major income where official salary, a joke. Top military officers turned Government ministers have been amassing personal wealth amid mass poverty. This kind of status quo spawns hardliners.

The President has so far touched it only verbally and for once. One of his advisors has recently pleaded though, that there are too many issues, all equally important and cannot be selectively prioritized. Anyway Burma’s state bureaucracy can be the cardinal force of inertia vis a’ vis the drive for change.

Secondly, Burma possesses what other Asian authoritarian polities do not, the Suu Kyi factor. Political legitimacy has long been on her side by virtue of NLD’s election victory. Had she been awarded the office in 1990, Suu Kyi probably might have shared the fate of Corazon Aquino in precedence – a one term president than fade - as she was then a rookie thrown into the chaos of 1988. The failure to do so had prolonged NLD’s legitimacy (thus regime’s illegitimacy) for the next twenty years. The de-jure/de-facto stalemate has created a long impasse.

The departure of Than Shwe has created an opportunity for his successor to make a fresh start. Probably the dictator himself might have devised such an arrangement. Whatever it may be, latest episodes show Thein Sein seems to be wining Suu Kyi’s cooperation. The Nobel winner opposition leader is quoted as saying, “(she is) available to be ‘utilized’ for the sake of national interest,” in reply to criticisms by admirers.

Next the country is impatient to actually enjoy the civil liberties guaranteed in the (semi) democratic constitution with no further delay - to win trust and participation of the wider population. Finally, sensitive issues like the environmentally challenged (China and Thailand financed) dam projects and other matters of strategic importance like the Nuclear reactor - legacies of the despotic era - need fresh reviews and revisions done in a more comprehensive, democratic manner. These as benchmarks are to test the sincerity as well as the scope of enlightenment. The President’s recent decision to hold the dam project on the Irrawaddy upstream is a positive sign.

The regime is, naturally, not monolithic. There was one open objection made by an MP on the suggestion over the inclusion of Aung San Suu Kyi in the plan for a ‘national reconciliation committee,’ pointing her continued referring of the country in her talks to foreign media by the old name, “Burma” instead of the new and official name, “Myanmar.”
This shows that hardliners are not only in the state bureaucracy but also in the legislature.
There are not only reformers and hardliners but also continuity and change in any given country’s historical turn. The military’s vested interests in the Constitution and appropriations in the Government are clearly the ‘continuity within the change.’
But changes within the continuity are also taking shape. The generational change in the military is not only significant but also positive. Its third generations of officers are now sitting in the legislature mingling with civilian MPs. They are there supposedly to represent the military, the regime. These younger, better educated, more outward looking officers are - to witness their participation in debates and motions – now unconsciously undergoing a civilianizing process. Two houses of the assembly become their internship venues for ‘democracy politics.’ This definitely is a change within the existing continuity.

Previously, the junta is the all-encompassing institution, the Government (the executive), the law maker (legislature) and the enforcer of law and order (the armed forces), all blended into one. This is now decommissioned. The state’s functions are now separated, another change within the continuity.

Thirdly, a new rule of the game in political decision making - debate and vote – is introduced to the nation including the military, replacing the old ‘top down command chain,’ the indispensible gain.

There can be no definite yes/no answer to the question whether the Burmese regime is enlightened. To quote Joseph Stalin, the merciless Soviet dictator, “there has been no case in history where a ruling class has voluntarily departed the stage.” If so, the Burmese regime’s offer of a ‘short -changed’ democracy or its preferred term, ‘disciplined democracy,’ shows that it is at least aware of the world’s historical trend and the need for adjustment. How far it will proceed from that point is for posterity.

Seventeen years ago, the writer of this story wrote an article in Bangkok Post . Then, I said: “History has only a few cases of enlightened despotism. In the case of Burma, whether they (the military) are really enlightened or just another ploy remains to be seen. The world has a good yardstick named, Aung San Suu Kyi. Until these base traits are changed, either voluntarily or by force, the rape of Burma may continue. ” (The Rape of Burma to continue, Perspectives, Bangkok Post, 13, February, 1994):

In addition to a popular notion that ‘a regime change is the replacement of one regime with another,’ students of Burmese history should also regard that ‘sometimes a regime change means an existing regime is changing its essence and contents, voluntarily or by forces other than its own.’

Myint Shwe